Sunday, February 27, 2011

လူသူကင္းမဲ့ လာသည့္ အေမရိကန္ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား


လူသူကင္းမဲ့ေနတဲ့ နယူးေအာ္လင္းစ္ New Orleans - Louisiana

-ျမတ္စုိး-

၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းအရ လူဦးေရ ၃ဝ၈ သန္းေက်ာ္ရွိတဲ့ အေမရိကန္ဟာ ကမၻာမွာ လူဦးေရ တတိယ အမ်ားဆုံး ႏုိင္ငံအဆင့္မွာ ရွိပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ေနာက္ပိုင္း ႏုိင္ငံ့လူဦးေရဟာ တႏွစ္ကုိ ၂.၅ သန္း တုိးေနေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ၿမိဳ႕ၾကီးေတြမွာ လူဦးေရ တုိးလာလုိက္၊ ေလ်ာ့သြားလုိက္ ျဖစ္ခဲ့တယ္လုိ႔ အေမရိကန္ အုိးအိမ္ႏွင့္ ၿမိဳ႕ျပဖြ႔ံၿဖိဳးမႈဌာနက အစီရင္ခံစာကုိ ကုိးကားၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့လထုတ္ ေဝၚစရစ္ထ္သတင္းစာထဲမွာ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္မွစၿပီး လူဦးေရ သိသာစြာ ေလ်ာ့က်သြားခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ ၿမိဳ႕ၾကီး ၇ ၿမိဳ႕ကုိလည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီၿမိဳ႕ၾကီး ၇ ၿမိဳ႕ကေတာ့ နယူးေအာ္လင္းစ္ New Orleans၊ ဖလင့္ထ္- မီခ်ီကန္ျပည္နယ္ Flint, Michigan၊ ကလီဗလန္း Cleveland၊ ဘားဗလုိး Buffalo, New York၊ ေဒတန္ Dayton, Ohio၊ ပစ္ထ္စဘတ္ခ္ Pittsburgh နဲ႔ ေရာ္ခ်က္စတာ Rochester, N.Y. ၿမိဳ႕ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီၿမိဳ႕ၾကီးေတြမွာ ေနထုိင္ခဲ့တဲ့ သူေတြဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္မွစၿပီး အစုအၿပံဳလိုက္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြါကာ တျခားၿမိဳ႕ေတြဆီ ေျပာင္းေရႊ႔သြားခဲ့တာပါ။ ဒီလုိ ေျပာင္းေရႊ႔ရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းေတြက ဆုိးဝါးျပင္းထန္တဲ့ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ ခံစားခဲ့ရျခင္း၊ စီးပြားေရး အခြင့္အလမ္းမ်ား နည္းပါးလာျခင္းနဲ႔ အလုပ္အကုိင္ ရွားပါးလာျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ လူေနမႈစရိတ္ ျမင့္မားတဲ့ ၿမိဳ႕ၾကီးေတြကုိ စြန္႔ခြါခဲ့ၾကတာလို႔ သုံးသပ္ထားပါတယ္။

(၁)
နယူးေအာ္လင္းစ္ New Orleans - Louisiana
လူဦးေရ - ၃၅၄, ၈၅ဝ
လူဦးေရ ေျပာင္းလဲမႈ ပမာဏ - ၁၂၈, ၈၁၃ (၂ဝဝဝ-၂ဝဝ၉)
ေျပာင္းလဲမႈ ရာခုိင္ႏႈန္း - ၂၆.၆၃ ရာခုိင္ႏႈန္း
လစ္လပ္ေနေသာ အုိးအိမ္ပမာဏ - ၂၁.၅ ရာခုိင္ႏႈန္း

နယူးေအာ္လင္းစ္ဟာ ၂ဝဝ၅ ၾသဂုတ္လမွာ တနာရီ ၁၂ဝ ကီလိုမီတာအထက္ ျပင္းထန္စြာ တိုက္ခတ္ခဲ့တဲ့ ကက္တရီးနား ေလမုန္တိုင္းေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ ၈ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ ေရလႊမ္းခံခဲ့ရၿပီး၊ လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ အုိးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ အေမရိကန္အစုိးရရဲ႕ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ေဒၚလာ ၈ဝ ဘီလီယံေက်ာ္ ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရၿပီး၊ အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာ၊ ရာဇဝတ္မႈ တုိးပြားလာတာေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ခံလူမ်ား ေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီး ၿမိဳ႕ေတာ္ကုိ စြန္႔ခြါခဲ့ပါတယ္။
ဖလင့္ထ္ - မီခ်ီကန္ျပည္နယ္ Flint, Michigan
(၂)
ဖလင့္ထ္ - မီခ်ီကန္ျပည္နယ္ Flint, Michigan
လူဦးေရ - ၁၁၁, ၄၇၅
လူဦးေရ ေျပာင္းလဲမႈ ပမာဏ - ၁၃, ၂၆၆ (၂ဝဝဝ-၂ဝဝ၉)
ေျပာင္းလဲမႈ ရာခုိင္ႏႈန္း - ၁ဝ.၆၃ ရာခုိင္ႏႈန္း
လစ္လပ္ေနေသာ အုိးအိမ္ပမာဏ - ၁၈ ရာခုိင္ႏႈန္း

တခ်ိန္က ကမၻာ့ေမာ္ေတာ္ကား ၿမိဳ႕ေတာ္ၾကီးလုိ႔ တင္စားေခၚေဝၚခဲ့တဲ့ ဖလင့္ၿမိဳ႕ဟာ ဂလုိဘယ္လ္လုိက္ေဇးရွင္း Globalization လုိ႔ ေခၚတဲ့ နယ္စည္းမျခား ကုန္သြယ္မႈရဲ႕ ဆုိးက်ဳိးေတြကုိ အေတာ္ေလး ခံစားခဲ့ရတယ္။ ၁၉၁ဝ -၁၉၃ဝ အတြင္း အေမရိကန္ ကားကုမၸဏီေတြရဲ႕ ဌာနခ်ဳပ္ေတြ တည္ရွိရာ ဖလင့္ၿမိဳ႕ကုိ ႏုိင္ငံအသီးသီး၊ ျပည္နယ္အသီးသီး လူေတြ လာေရာက္အေျခခ် ေနထုိင္ၾကဖုိ႔ စိတ္ကူးယဥ္မႈေတြ ရွိခဲ့ၾကေပမယ့္၊ ၁၉၈ဝ ခုႏွစ္ ပတ္ဝန္းက်င္ေလာက္မွစၿပီး ကားကုမၸဏီေတြဟာ ႏုိင္ငံတကာမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံခဲ့မႈေတြေၾကာင့္ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံ အမ်ားအျပား ပိတ္ခဲ့ၾကတယ္။ ေမာ္ေတာ္ကားစက္႐ုံေတြ ပိတ္ခဲ့ရတာေၾကာင့္၊ အစုအၿပံဳလုိက္ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္ၾကလို႔ ၿမိဳ႕ေတာ္ကုိ စြန္႔ခြါခဲ့ပါတယ္။

ကလီးဗလန္း Cleveland
(၃)
ကလီးဗလန္း Cleveland
လူဦးေရ - ၄၃၁, ၃၆၉
လူဦးေရ ေျပာင္းလဲမႈ ပမာဏ - ၄၅, ၂ဝ၅ (၂ဝဝဝ-၂ဝဝ၉)
ေျပာင္းလဲမႈ ရာခုိင္ႏႈန္း - ၉.၄၉ ရာခုိင္ႏႈန္း
လစ္လပ္ေနေသာ အုိးအိမ္ပမာဏ - ၁၇.၅ ရာခုိင္ႏႈန္း

ကလီးဗလန္း Cleveland ၿမိဳ႕ဟာ အေမရိကန္ အေရွ႕ပုိင္းနဲ႔ အေနာက္အလယ္ပုိင္း ေရလမ္းကုန္းလမ္း ကုန္သြယ္မႈ အခ်က္အျခာက်တဲ့ လမ္းမေပၚမွာ တည္ရွိၿပီး၊ စက္မႈလုပ္ငန္း၊ ေမာ္ေတာ္ကား လုပ္ငန္းမ်ား၊ ေရနံ၊ မုိင္းတြင္း တူးေဖာ္ေရးနဲ႔ သံမဏိလုပ္ငန္းေတြအျပင္ ကုမၸဏီၾကီးေတြရဲ႕ ဌာနခ်ဳပ္ေတြ တည္ရွိရာၿမိဳ႕ျဖစ္ခဲ့လုိ႔ ဒုတိယ ကမၻာစစ္အၿပီး ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွာ လူဦးေရ ၉၁ဝ, ဝဝဝ ေက်ာ္ ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ ၁၉၇ဝ ခုႏွစ္မွာ ၿမိဳ႕ေတာ္ဟာ ေၾကြးၿမီတင္ခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၈ဝ ဝန္းက်င္မွာ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြ က်ဆင္းခဲ့တဲ့အျပင္၊ ေလထုနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ညစ္ညမ္းမႈေၾကာင့္ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံေတြ ေရႊ႔ေျပာင္းသြားၾကၿပီး အလုပ္လက္မဲ့၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ျပႆနာေတြကုိ ရင္ဆုိင္ေနရလုိ႔ ၿမိဳ႕ခံလူမ်ား ၿမိဳ႕ေတာ္ကုိ စြန္႔ခြါသြားခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိ လူဦးေရဟာ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္နဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ ထက္ဝက္နီးပါး ေလ်ာ့က်သြားခဲ့ပါၿပီ။

ဘတ္ဖလုိး Buffalo, New York
(၄)
ဘတ္ဖလုိး Buffalo, New York
လူဦးေရ - ၂၇ဝ, ၂၄ဝ
လူဦးေရ ေျပာင္းလဲမႈ ပမာဏ - ၂၁, ၉၇ဝ (၂ဝဝဝ-၂ဝဝ၉)
ေျပာင္းလဲမႈ ရာခုိင္ႏႈန္း - ၇.၅၂ ရာခုိင္ႏႈန္း
လစ္လပ္ေနေသာ အုိးအိမ္ပမာဏ - ၁၇.၂ ရာခုိင္ႏႈန္း

ဒုတိယ ကမၻာစစ္အၿပီး ဘားဗလုိး Buffalo, New York ၿမိဳ႕ဟာ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြ တုိးတက္လာမႈေၾကာင့္ အေမရိကန္ၿမိဳ႕ၾကီးေတြထဲမွာ အဆင့္ ၁၃ ေနရာမွာ ရွိခဲ့တယ္။ ကမၻာ့အၾကီးဆုံးျဖစ္တဲ့ ႏုိက္ဂရာ ေရတံခြန္က ပမာဏထုထည္ ၾကီးမားစြာ ထုတ္လႊတ္ေပးတဲ့ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စြမ္းအင္ေၾကာင့္ လွ်ပ္စစ္ၿမိဳ႕ေတာ္၊ အလင္းေရာင္ၿမိဳ႕ေတာ္လုိ႔ေတာင္ တင္စားေခၚေဝၚခဲ့ပါတယ္။ နည္းပညာတုိးတက္လာမႈနဲ႔အတူ တျခား ၿမိဳ႕ေတာ္ေတြမွာ စြမ္းအင္နည္းမ်ဳိးစုံ ထုတ္လုပ္လာခဲ့မႈေၾကာင့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္အေပၚ မွီခုိမႈ အားနည္းလာေစခဲ့ၿပီး၊ ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ စီးပြားေရး အခြင့္အလမ္း က်ဆင္းမႈေတြကုိ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရတယ္။

အီးရီး Erie ေရကန္ၾကီးရဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္ညစ္ညမ္းမႈနဲ႔ ပ်က္စီးေနတဲ့ တူးေျမာင္းေတြကုိ ျပဳျပင္မြန္းမံမႈ မရွိခဲ့တာေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ဟာ လာေရာက္အေျခခ်တဲ့ သူေတြကုိ ဆြဲေဆာင္မႈ မရရွိခဲ့ပါ။ ဒီကေန႔ ဘားဗလုိး Buffalo, New York ၿမိဳ႕ ဟာ စက္႐ုံအုိၾကီးေတြ၊ အေဆာက္အအုံအုိၾကီးေတြ၊ အိမ္အုိၾကီးေတြပဲ က်န္ရွိေတာ့ၿပီး ၁၉၇ဝ ခုႏွစ္ တႏွစ္ထဲမွာပင္ လူဦးေရ တသိန္းရွိ ၿမိဳ႕ကုိ စြန္႔ခြါခဲ့ၾကလုိ႔ ဒီအေရအတြက္ဟာ လက္ရွိ လူဦးေရ သုံးပုံတပုံေလာက္ ရွိခဲဲ့တယ္။ အခုေတာ့ လွ်ပ္စစ္ၿမိဳ႕ေတာ္ကေန ေျခာက္ကပ္ေနတဲ့ ၿမိဳ႕ေဟာင္းၾကီးသဖြယ္ ျဖစ္သြားခဲ့ပါၿပီ။

ေဒတန္ Dayton, Ohio
(၅)
ေဒတန္ Dayton, Ohio
လူဦးေရ - ၁၅၃, ၈၄၃
လူဦးေရ ေျပာင္းလဲမႈ ပမာဏ - ၁၁, ၉၆၁ (၂ဝဝဝ-၂ဝဝ၉)
ေျပာင္းလဲမႈ ရာခုိင္ႏႈန္း - ၇.၂၁ ရာခုိင္ႏႈန္း
လစ္လပ္ေနေသာ အုိးအိမ္ပမာဏ - ၁၈.၉ ရာခုိင္ႏႈန္း

ေဒတန္ Dayton, Ohio ဟာ ေသးငယ္ေပမယ့္ ရာစုႏွစ္တဝက္ေက်ာ္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ၊ တီထြင္မႈ စိတ္ကူးဉာဏ္ရွိမႈ ေကာင္းတဲ့ၿမိဳ႕လုိ႔ တင္းစားသတ္မွတ္ထားၾကတယ္။ အလုပ္လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ အေကာင္းဆုံး သတ္မွတ္ခံထားရတဲ့ ကုမၸဏီၾကီးေတြရဲ႕ ဌာနခ်ဳပ္ေတြ တည္ရွိရာ ၿမိဳ႕လည္း ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စက္မႈလုပ္ငန္း၊ ေမာ္ေတာ္ကားစက္႐ုံေတြအေပၚ မွီခုိခဲ့တဲ့ ဒီၿမိဳ႕ေလးဟာ ဂလုိဘယ္လုိက္ေဇးရွင္း Globalization ရဲ႕ ဆုိးက်ဳိးေတြေၾကာင့္ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံေတြ ေျမာက္ျမားစြာ အပိတ္ခဲ့ရလုိ႔ အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရတယ္။
ပစ္ထ္စဘတ္ခ္ Pittsburgh
(၆)
ပစ္ထ္စဘတ္ခ္ Pittsburgh
လူဦးေရ - ၃၁၁, ၆၄၇
လူဦးေရ ေျပာင္းလဲမႈ ပမာဏ - ၂၂, ဝ၅၆ (၂ဝဝဝ-၂ဝဝ၉)
ေျပာင္းလဲမႈ ရာခုိင္ႏႈန္း - ၆.၆၁ ရာခုိင္ႏႈန္း
လစ္လပ္ေနေသာ အုိးအိမ္ပမာဏ - ၁၄.၁ ရာခုိင္ႏႈန္း

သံမဏိၿမိဳ႕ေတာ္လုိ႔ တင္စားေခၚဆုိခဲ့ၾကတဲ့ ပစ္ထ္စဘတ္ခ္ Pittsburgh ၿမိဳ႕ဟာ ၁၈ဝဝ ကေန ၁၉၇ဝ ခုႏွစ္ထိ အေမရိကန္ စက္မႈလုပ္ငန္းမွာ ပင္မအခ်က္အျခာ က်ခဲ့တဲ့ ၿမိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ အျမင့္မားဆုံး အေျခအေနမွာ ၿမိဳ႕ေတာ္ဟာ အၾကီးစား စက္မႈစက္႐ုံ ၁ဝဝဝ ေက်ာ္ ရွိခဲ့ၿပီး၊ ဒုတိယကမၻာစစ္ ကာလအတြင္း သံမဏိ စက္႐ုံအလုပ္သမား ၃၄ဝ,ဝဝဝ ေက်ာ္ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ သံမဏိလူသားမ်ားလုိ႔ တင္စားခံခဲ့ရတဲ့ ပစ္ထ္စဘတ္ခ္ Pittsburgh ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားေတြဟာ ၁၉၈ဝ ခုႏွစ္ အေမရိကန္ သံမဏိ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ ဘုန္းဘုန္းလဲၿပိဳက်ၿပီးေနာက္ စီးပြားေရးဆုတ္ယုတ္မႈ ျပင္းထန္စြာ ခံစားရကာ အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ခဲ့ၾကရတယ္။ နည္းပညာအေျခခံတဲ့ စီးပြားေရးကုိ အလ်င္အျမန္ ေျပာင္းလဲခဲ့ေပမယ့္၊ လ်င္ျမန္လြန္းလွတဲ့ စီးပြားေရး ဆုတ္ယုတ္မႈဟာ ၿမိဳ႕ေတာ္ကုိ စြန္႔ခြါသြားသူေတြကုိ မရပ္တန္႔ႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ ၁၉၅ဝ ခုႏွစ္မွစၿပီး ပစ္ထ္စဘတ္ခ္ Pittsburgh မွာ ေနထုိင္သူ လူဦးေရ ၅ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ ေလ်ာ့က်သြားခဲ့တယ္။

ေရာ္ခ်က္စတာ Rochester, N.Y.

(၇)
ေရာ္ခ်က္စတာ Rochester, N.Y.
လူဦးေရ - ၂ဝ၇, ၂၉၄
လူဦးေရ ေျပာင္းလဲမႈ ပမာဏ - ၁၂, ၁၈ဝ (၂ဝဝဝ-၂ဝဝ၉)
ေျပာင္းလဲမႈ ရာခုိင္ႏႈန္း - ၅.၅၅ ရာခုိင္ႏႈန္း
လစ္လပ္ေနေသာ အုိးအိမ္ပမာဏ - ၁၅.၄ ရာခုိင္ႏႈန္း

အယ္လ္ဘနီနဲ႔ ဘတ္ဖလုိးအၾကား ကုန္သြယ္မႈ အခ်က္အျခာက်တဲ့ ဒီၿမိဳ႕ဟာ နယူးေယာက္ျပည္နယ္မွာ ျမိဳ႕ေတာ္နယ္နမိတ္အတြင္း တတိယ လူဦးေရ အထူထပ္ဆုံး ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ဳံလုပ္ငန္း၊ အလင္းဆိုင္ရာ သိပၸံပညာ၊ နည္းပညာမ်ားဆုိင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ား၊ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ားစြာ တည္ရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ျဖစ္တယ္။ စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ အေျခခ်ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီၾကီးေတြ ေရႊ႔ေျပာင္းခဲ့ျခင္း၊ အစားထုိး စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ ထိေရာက္စြာ ဖန္တီးေပးႏုိင္မႈ မရွိခဲ့တာေၾကာင့္ ၁၉၅ဝ ခုႏွစ္မွ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္အတြင္း လူဦးေရ ၃၄ ရာခုိင္ႏႈန္း ၿမိဳ႕က ေျပာင္းေရႊ႔သြားခဲ့ၾကတယ္။

ဒီလုိ လူအမ်ား အစုအၿပံဳလုိက္ စြန္ခြါသြားခဲ့လို႔ အေမရိကန္ၿမိဳ႕ၾကီးေတြဟာ ေျခာက္ေသြ႔တိတ္ဆိတ္လာၿပီး လူသူကင္းမဲ့လာကာ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းေတြလည္း လက္လႊတ္ဆုံး႐ႈံးခဲ့ၾကရတယ္။ ႏုိင္ငံအတြင္း အုိးအိမ္စြန္႔ခြါၿပီး တျခားၿမိဳ႕ေတြဆီ ေရႊ႔ေျပာင္းေနထုိင္ခဲ့ရတာဟာ ကမၻာၾကီး ပူေႏြးလာမႈေၾကာင့္ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မႈ၊ သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္ေတြ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရမႈနဲ႔ အေမရိကန္ စီးပြားေရး က်ဆင္းခဲ့မႈေၾကာင့္ အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာေတြ ရင္ဆုိင္လာခဲ့ရတာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ အေမရိကန္ အုိးအိမ္ႏွင့္ ၿမိဳ႕ျပဖြ႔ံၿဖိဳးမႈ ဌာနရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

လူသားအားလုံးဟာ မိမိတုိ႔ ေနထုိင္ရာေဒသကုိ စြန္႔ခြါၿပီး၊ ဘဝလုံၿခံဳေရးနဲ႔ လူဂုဏ္သိကၡာ ျမင့္မားဖုိ႔အတြက္ ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာဆုိသလုိ ဘဝသစ္အတြက္ ေရႊ႔ေျပာင္းခဲ့ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တျခားၿမိဳ႕ၾကီးေတြအေနနဲ႔ လူသူကင္းမဲ့ ေျခာက္ေသြ႔သြားခဲ့တဲ့ ၿမိဳ႕ၾကီးေတြကုိ နမူနာယူၿပီး၊ နည္းပညာသစ္ေတြကုိ အေျခခံတဲ့ အလုပ္အကုိင္သစ္ေတြ၊ စီးပြားေရး အခြင့္အလမ္းေတြကုိ ဖန္တီးၾကဖို႔နဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းမႈဆုိင္ရာ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈ အစီအစဥ္ေတြကုိ ျပဳလုပ္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းထားေၾကာင္းပါ။

(ဇန္နဝါရီ ၂၄)

ကုိးကား
“American Cities That Are Running Out Of People” by Michael B. Sauter 24/7 Wall St. Saturday, January 1, 2011.

Thursday, February 3, 2011

အာဏာရွင္ အဆုံးသတ္ေရး လူထုဆႏၵၿပမႈေၾကာင့္ ေဂ်ာ္ဒန္ဘုရင္ အစုိးရ တဖြဲ႔လုံး ထုတ္ၿပစ္


-ၿမတ္စုိး-
၀၂.၀၁.၂၀၁၁

ေဂ်ာ္ဒန္ႏုိင္ငံ ၿမိဳ႕ၾကီးမ်ားရွိ လမ္းမမ်ားမွာ အာဏာရွင္အဆုံးသတ္ေရး လူထုဆႏၵၿပပြဲမ်ားေၾကာင့္ ေဂ်ာ္ဒန္ဘုရင္က အစုိးရတဖြဲ႔လုံးကုိႏုတ္ထြက္ခုိင္းလုိက္ၿပီး၊ ႏုိင္ငံေရးၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမႈမ်ားၿပဳလုပ္ရန္ အသက္ ၆၃ ႏွစ္ရွိတဲ့ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း Marouf al-Bakhit ကုိ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အသစ္ အၿဖစ္ ခန္႔အပ္လုိက္ပါၿပီ။ တုိင္းၿပည္အတြင္း ရင္ဆုိင္ေနရေသာ အစားအစာႏွင့္ ကုန္ေစ်းႏွဳန္းၾကီးၿမင့္မႈ ၿပႆနာ ၊ အလုပ္လက္မဲ့ၿပႆနာ၊ ဆႏၵၿပသူမ်ားကုိ သတ္ၿဖတ္ခဲ့သည့္ စစ္တပ္အရာရွိမ်ားကုိ ရာထူးတုိးၿမင့္မႈေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာႏွင့္ အတုိက္အခံႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ ဖိအားေပးမႈခံေနရသည့္ၿပႆနာမ်ားကုိ အၿမန္ဆုံးေၿဖရွင္းဖုိ႔ အစုိးရသစ္ကုိ တာ၀န္ေပးအပ္လုိက္ေၾကာင္း ၾကားသိရပါသည္။

ေဂ်ာ္ဒန္ဘုရင္က တုိင္းၿပည္အတြင္းရင္ဆုိင္ေနရေသာ စီးပြားေရးၿပႆနာမ်ားကုိ ႏုိင္ငံေရးၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမႈ မလုပ္ပဲ၊ ေၿဖရွင္းႏုိင္လိမ့္မွာမဟုတ္ေၾကာင္း၊ အသစ္ခန္႔အပ္လုိက္သည့္ အစုိးရသစ္အေနၿဖင့္ ၊ ၿပီးခဲ့သည့္ အစုိးရ အေဟာင္းမ်ားရဲ႕ မွားယြင္းခဲ့မႈေတြကုိ ဆက္လက္မၿပဳလုပ္ဖုိ႔ သတိေပးေၿပာၾကားလုိက္ပါတယ္။ ၿပည္သူေတြရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္၊ လႊတ္ေတာ္ၿပဳ ဥပေဒမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒမ်ား၊ လြတ္လပ္စြာစုရုံး စည္းေ၀းခြင့္မ်ားရွိေအာင္ အစုိးရသစ္ အေနနဲ႔ ဖန္တီးေပးဖုိ႔ ႏွင့္ ယင္းတုိ႔ကုိ ၿပန္လည္သုံးသပ္ဖုိ႔ တုိက္တြန္းထားခဲ့တယ္။

ေဂ်ာ္ဒန္ အတုိက္အခံ အဖြဲ႔ အစည္းေတြကေတာ့ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ဟာ ဘုရင္ က တုိက္ရုိက္ခန္႔အပ္ၿခင္းထက္၊ ၿပည္သူက တင္ေၿမာက္ထားသည့္ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စလွယ္မ်ား က တုိက္ရုိက္ ေရြးခ်ယ္ေပးဖုိ႔ ဖြဲ႔စည္းပုံအေၿခခံဥပေဒမ်ားကုိ ေၿပာင္းလဲရမည္ၿဖစ္ေၾကာင္း၊ ေတာင္းဆုိထားသည့္ အခ်က္မ်ားကုိ မရရွိပါက အာဏာရွင္ အဆုံးသတ္ေရး အတြက္ ဆက္လက္ ဆႏၵၿပမႈမ်ားကုိ ၿပဳလုပ္သြားမွာၿဖစ္ေၾကာင္း၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခဲ့သည့္ စစ္တပ္အရာရွိမ်ားကုိ ရာထူးတုိးၿမင့္ေနမႈအား ၿပင္းၿပင္းထန္ထန္ ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကၿပီး၊ တရားမွ်တမႈရွိစြာ တရားဥပေဒအရ စီရင္ေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိေနၾကေၾကာင္းၾကားသိရပါသည္။

ေဂ်ာ္ဒန္ႏုိင္ငံဟာ တႏွစ္ ၂ဘီလီယံလုိေငြၿပေနၿပီး၊ ေၾကြးမီ ၁၅ ဘီလီယံ ေက်ာ္ တင္ရွိေနပါတယ္။ အလုပ္လက္မဲ့ ၁၂ ရာခုိင္ႏွဳန္း ရွိေနၿပီး၊ ၂၅ ရာခုိင္ႏွဳန္းဟာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေအာက္မွာေနေနၾကရတယ္။ ၿပည္သူမ်ားဟာ ေလာင္စာဆီႏွင့္ ကုန္ေစ်းႏွဳန္းၾကီးၿမင့္ေနမႈဒဏ္ကုိ ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။

တ်ဴးနစ္ မွ ကုိင္ရုိ၊ ကုိင္ရုိ မွ အာမန္း သုိ႔ ကူးစက္လာေနတဲ့ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရးလူထုလႈပ္ရွားမႈ

ဓာတ္ပုံ (ရုိက္တာ)
-ၿမတ္စုိး-
၀၁.၂၉.၂၀၁၁

အာရပ္ႏုိင္ငံမ်ားၿဖစ္ၾကတဲ့ တူနီးရွား၊ ယီမင္၊ အီဂ်စ္၊ ႏွင့္ ေဂ်ာ္ဒန္ႏုိင္ငံေတြမွာ အာဏာရွင္စနစ္ အဆုံးသတ္ဖုိ႔ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရးလူထုလႈပ္ရွားမႈ မ်ား ဆက္တုိက္ဆုိသလုိ ကူးစက္ ၿဖစ္ပြားေနပါတယ္။ ဒီၿဖစ္ရပ္ေတြဟာ အေ႔ရွအလယ္ပုိင္း အာရပ္ၿပည္သူမ်ားအေနမဲ႔ အာဏာရွင္စနစ္ကုိ လုံး၀ မလုိလားေတာ့ ပါဘူး ဆုိတာ ၿပသလုိက္တာပါပဲ။ အာရပ္ အာဏာရွင္မ်ားရဲ႕ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အာဏာအလႊဲသုံးစားလုပ္ေနမႈ၊ အာဏာရွင္ မိသားစုမ်ား ႏွင့္ နီးစပ္သူမ်ား စီးပြားေရးအရ လက္၀ါးၾကီးအုပ္ ကာ ႏုိင္ငံပုိင္ပစၥည္းမ်ား၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ အလႊဲသုံးစားလုပ္ေနမႈ၊ လြပ္လပ္မႈအခြင့္အေရးမ်ားကုိ ပုိမုိ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္လာမႈ၊ အလုပ္လက္မဲ့ မ်ားၿပားမႈ၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈေတြေၾကာင့္ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရးလူထုလႈပ္ရွားမႈဟာ အေ႔ရွအလယ္ပုိင္း အာရပ္ႏုိင္ငံမ်ား တြင္ တေန႔တၿခား ၾကီးထြားလာလုိ႔ အာရပ္ အာဏာရွင္မ်ားလည္း စုိးရိမ္တုန္လႈပ္ ေနၾကပါၿပီ။

တူနီးရွား၊ ယီမင္၊ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံေတြမွာ ညမထြက္ရနဲ႔ လူစုလူေ၀းမလုပ္ရအမိန္႔ကို ဖီဆန္ၿပီး ေထာင္ေသာင္းခ်ီ လူထုႀကီးက အာဏာရွင္အစုိးရမ်ား ႏႈတ္ထြက္ေပးေရး ဆက္လက္ဆႏၵျပ ေတာင္းဆုိ ေနၾကတုန္းပါ။

အီဂ်စ္

အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရးလူထုလႈပ္ရွားမႈေတြေၾကာင့္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ နီးပါး အာဏာထိမ္းခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ အီဂ်စ္သမၼတ ဟိုဆန္နီမူဘာရက္ဟာ သူရဲ႕ အစုိးရအဖြဲ႔ကုိ ဖ်က္သိမ္းခဲ့ၿပီး၊ ေထာက္လွမ္းေရး ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ အိုမာ ဆိုလီမန္ကို ဒုသမၼတရာထူး ခန္႔အပ္ကာ တုိင္းၿပည္ရဲ႕ ၿပႆနာမ်ားကုိ ေၿဖရွင္းဖုိ႔ အစုိးသစ္ဖြဲ႔ရန္ ညႊန္ၾကားခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အီဂ်စ္ၿပည္သူေတြကေတာ့ ႏွစ္ေပါင္းၾကာရွည္စြာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ အာဏာရွင္ မူဘာရက္ ကုိ ရာထူးက ႏုတ္ထြက္ေပးဖုိ႔ ဆက္လက္ ဆႏၵၿပေတာင္းဆုိ ေနၾကပါတယ္။

သန္း ၈၀ နီးပါးရွိတဲ့ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံ မွာ သန္း ၆၀ ေက်ာ္ဟာ တေန႔ ၂ ေဒၚလာ နဲ႔ ဆင္းရဲမြဲေတမႈေအာက္မွာ ေနၾကရတယ္။ အလုပ္လုပ္ကုိင္ႏုိင္သူ အလုပ္သမားဦးေရ ၂၅.၈ သန္း ရွိတဲ့ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံမွာ အလုပ္သမားဦးေရ ၃ သန္းနီးပါး အလုပ္လက္မဲ့ၿဖစ္ေနၾကတယ္။ အလုပ္လက္မဲ့ ၁၀ ရာခုိင္ႏွဳန္းေက်ာ္ နီးပါးရွိၿပီး၊ သန္းခ်ီတဲ့ အီဂ်စ္ၿပည္သူမ်ား ေဆာ္ဒီအာေရးဘီးယား၊ ယူေအအီးႏွင့္ ကူ၀ိတ္ ႏုိင္ငံမ်ားမွာ ထြက္ၿပီး အလုပ္လုပ္ကုိင္ေနၾကရတယ္။ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံမွာ အကုန္အက်ခံၿပီး ခက္ခက္ခဲခဲနဲ႔ ဘြဲ႔ရလာၾကတဲ့ ဘြဲ႔ရလူငယ္ အမ်ားအၿပားဟာ အလုပ္အကုိင္ မရွိၿဖစ္ေနၾကတယ္။ တုိင္းၿပည္မွာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ခန္႔မွန္းေၿခအရ ၀င္ေငြ ၄၈.၈၆ ဘီလီယံ ၀င္ေငြရွိေပမဲ့၊ သုံးစြဲေငြဟာ ၆၁.၆၁ ဘီလီယံၿဖစ္ေနလုိ႔ ၁၂ ဘီလီယံ ေက်ာ္ ႏွစ္စဥ္ လုိေငြၿပေနတယ္။ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ၁၀ ရာခုိင္ႏွဳန္း (၂၀၀၉ -ခန္႔မွန္းေၿခ) ရွိၿပီ တုိင္းၿပည္ရဲ႕ လူဦးေရ ၅ ပုံ တစ္ပုံ ဟာ တေန႔ တစ္ေဒၚလာ နဲ႔ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေအာက္မွာ ေနေနၾကရတယ္။ တုိင္းၿပည္ မွာ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရး ဘက္ေပါင္းစုံက ယုိယြင္းလာၿခင္းဟာ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရးလူထုလႈပ္ရွားမႈၾကီး ကုိ ၿဖစ္ေပၚလာေစခဲ့တယ္။

ေဂ်ာ္ဒန္

အာဏာရွင္စနစ္ အဆုံးသတ္ဖုိ႔ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရးလူထုလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ေဂ်ာ္ဒန္ႏုိင္ငံ အာမန္းၿမိဳ႔ေတာ္ ကုိလည္း ကူးစက္ေနၿပီး ေဂ်ာ္ဒန္ ဘုရင္ အဗၺဒူလာ က ပုိမုိပြင့္လင္းတဲ့ စီးပြားေရးမႈ၀ါဒ၊ ႏုိင္ငံေရးၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမႈေတြ ကုိၿပဳလုပ္ ပါမယ္လုိ႔ ေဂ်ာ္ဒန္ၿပည္သူေတြကုိ ဂတိၿပဳခဲ့တယ္။ တႏွစ္ ၂ဘီလီယံလုိေငြၿပေနၿပီး၊ ေၾကြးမီ ၁၅ ဘီလီယံ ေက်ာ္ တင္ရွိေနတဲ့ ေဂ်ာ္ဒန္ႏုိင္ငံမွာ အလုပ္လက္မဲ့ ၁၂ ရာခုိင္ႏွဳန္း ရွိေနၿပီး၊ ၂၅ ရာခုိင္ႏွဳန္းဟာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေအာက္မွာေနေနၾကရတယ္။ တ်ဴးနစ္ မွ ကုိင္ရုိ၊ ကုိင္ရုိ မွ အာမန္း သုိ႔ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရးလူထုလႈပ္ရွားမႈ ကူးစက္လာေနပါၿပီ။

ဘယ္ႏုိင္ငံ ၿပည္သူေတြက မွ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အာဏာထိမ္းခ်ဳပ္ေနၾကတဲ့ အာဏာရွင္မ်ားကုိ မလုိလားၾကေတာ့ သလုိ၊ ဘယ္ အာဏာရွင္ႏုိင္ငံမ်ားမဆုိ တုိင္းၿပည္ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳး တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ၾကလိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။