Saturday, March 10, 2012

ေခတ္၊ စနစ္ နဲ႔ လူေတြ ဟာ အံ၀င္ခြင္က် ၿဖစ္ဖုိ႔ လုိတယ္ - အပုိင္း ( ၄)


-ၿမတ္စုိး-

၀၃-၁၀-၂၀၁၂

အေလ့အက်င့္ေကာင္းေတြ ကုိ ဆည္းပူးက်င့္သုံးၿခင္း၊ မလုိတာေတြ ကုိ ရွင္းထုတ္ၿခင္း၊ အေလအလႊင့္ေတြ ကုိေလ်ာ့ခ်ၿခင္း၊ လူေတြရဲ႕ စြမ္းရည္ေတြ ကုိ ၿမင့္တင္ေပးၿခင္းၿဖင့္ ၀န္ေဆာင္မႈ အရည္အေသြး ႏွင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ စြမ္းရည္ၿမင့္တင္ၿခင္း၊ ကုိ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ နယ္ပယ္ မွာ “Lean” လုပ္တယ္လုိ႕ ေယဘူယ် သုံးႏွဳန္း ေခၚေေ၀ၚၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဖံြ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေနတဲ့ တုိင္းၿပည္ေတြမွာ “Lean” ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ ပုံစံ ကုိ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရးနယ္ပယ္ေတြ မွာ သာမက အစုိးရ အဖြဲ႔အတြင္း မွာ ပါ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသုံးၿပဳ လာတာေတြ႔ရတယ္။ အစုိးရ အဖြဲ႔အတြင္း Clean Government ( သန္႔ရွင္းတဲ႔ အစုိးရ) ၿဖစ္ဖုိ႔ က အစုိးရ အဖဲြ႔အတြင္း "Lean" ကုိ လက္ေတြ႔က်င့္သုံး လာၾကတယ္။ ယေန႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ စစ္တပ္ဟာ စစ္ေၿမၿပင္ မွာ “Lean” လုပ္ေတာ့မယ္လုိ႔ ကမၻာ ကုိ အသိေပးၿပီးၿဖစ္တယ္။

ၿမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ ေခတ္၊ စနစ္ နဲ႔ လူေတြ ဟာ အံ၀င္ခြင္က် ၿဖစ္ဖုိ႔ ေခါက္ရုိးက်ိဳးေနတဲ့ ၿမန္မာႏုိင္ငံေရး ယဥ္ေက်းမႈ ကုိ " Lean" လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔ က ေတာ့ အေတာ္ေလး စိန္ေခၚမႈေတြရွိေနဆဲပါ။ ထုိ႔အတူ အစုိးရ အဖြဲ႔ အတြင္း "Lean" မလုပ္ပါက "Clean Government" ၿဖစ္လာ မွာေတာ့ မဟုတ္ပါ။

ၿမန္မာ့ ႏုိင္ငံေရး ယဥ္ေက်းမႈ ႏွင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ ပုံစံ

ၿမန္မာ့ ႏုိင္ငံေရး ယဥ္ေက်းမႈ ကုိ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈနည္းလမ္း ပုံစံနဲ႔ ႏွဳိင္းယွဥ္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ Input လုိ႔ေခၚတဲ့ အေတြးအေခၚ အယူအဆ က လႊမ္းမုိး ေနတုန္းပဲ။ လူတေယာက္ရဲ႕ တန္ဘုိး၊ စြမ္းရည္ ကုိ Input ဆုိတဲ့ အသြင္း / အ၀င္ ကုန္ၾကမ္း နဲ႔ တုိင္းတာမႈေတြ ရွိေနၾကတုန္း ကုိ ဆုိလုိတာပါ။ ငါက ဘာလူမ်ိဳး၊ ငါက မဟာမ်ိဳးမဟာႏြယ္ လူၾကီးသားသမီး စစ္သားၿဖစ္ရမယ္၊ စစ္မႈထမ္းခဲ့ရမယ္ ဆုိတဲ့ ငါ က ဘယ္သူဆုိတဲ့ အေတြးအေခၚ အယူအဆ ကုိဆုိလုိတာပါ။ ၿမန္မာ့ ႏုိင္ငံေရး ယဥ္ေက်းမႈ သမုိင္း ထဲက ႏုိင္ငံေရး ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ ပုံစံ ထဲမွာ တခါတရံ Input ေတြ က အမ်ားၾကီး၊ တုိးတက္ တဲ့ ရလာဒ္ က မရွိ၊ မလုိအပ္တဲ့ သူေတြ က မ်ား၊ စြမ္းေဆာင္ ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္း က လည္း မရွိၿဖစ္ေနတယ္။ အရည္အခ်င္းစြမ္းရည္ ရွိသူေတြ လူမွန္၊ ေနရာ မွန္မွာ မရွိေတာ့ တုိင္းၿပည္ဟာ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္မႈ ေႏွးေကြး လာေစတယ္။ လူသားေတြရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ ေတြ ႏွင့္ အေလ့အက်င့္ေတြ ဟာ ေခတ္ နဲ႔ စနစ္ ေနာက္မွာ က်န္ရစ္ေနၿပီ ဆုိရင္ေတာ့ တုိင္းၿပည္ဟာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ လာမွာ ေတာ့ မဟုတ္ပါ။

ဒီေန႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ ေနပါတယ္ဆုိတဲ့ တုိင္းၿပည္ေတြ မွာ လူသားေတြဟာ ဒီလုိ ေတြးေခၚယူဆမႈမ်ိဳးေတြ လက္မခံ ၾကေတာ့ဘူး။ Output (သုိ႔) Result ဆုိတဲ့ လက္ေတြ႔က်တဲ့ ရလာဒ္ေတြ၊ ေအာင္ၿမင္စြာ စြမ္းေဆာင္ခဲ့မႈ ေတြ အေပၚ ယုတၱိေဗဒနည္းလမ္းက်၊ က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္ တဲ့ Logical Concept/ Thinking / Model တုိင္းတာမႈ ေတြနဲ႔ စဥ္းစား သုံးသပ္ လာၾကတာေတြ႔ရတယ္။

ကုန္ထုတ္လုပ္မႈနည္းလမ္း ပုံစံ နဲ႔ ႏွုိင္းယွဥ္ေၿပာရရင္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ ကုိ တုိင္းတာရာမွာ ဘယ္ေလာက္ အေလအလႊင့္နည္းပါးမႈ ၿဖစ္ေပၚေစမလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ထုတ္လုပ္မႈ အားေကာင္း လာမလဲ၊ အသက္အႏၱာရယ္ လုံၿခဳံစိတ္ခ်မႈ ေတြ ဘယ္ေလာက္ ေပးႏုိင္မလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ ကုန္က်မႈသက္သာမလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ အက်ိဳးၿဖစ္ထြန္းႏုိင္မလဲ၊ ယခင္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ မွာ ဘာ ရလာဒ္ေကာင္းေတြ၊ ေအာင္ၿမင္မႈေတြ ရွိခဲ့သလဲ ဆုိတဲ့ ရလာဒ္ Result/ Outcome ေတြ အေပၚ မွာ သုံးသပ္ တုိင္းတာၾကတယ္။ တနည္းအားၿဖင့္ ေအာင္ေအာင္ၿမင္ၿမင္ လုပ္ကုိင္ႏုိင္တဲ့ စြမ္းေဆာင္မႈေတြ (Achievements) အေပၚမွာ လူသားေတြရဲ႕ တန္ဘုိး ကုိ တုိင္းတာ ေလ့ရွိၾကတယ္။ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ အားေကာင္းတဲ့ စက္ကရိယာေတြ၊ နည္းပညာေတြ ကုိ တီထြင္ခဲ့တာတုိ႔၊ သန္းနဲ႔ခ်ီ အေလအလႊင့္ေတြ ေလ်ာ့ခ်ခဲ့တာတုိ႔ စတဲ့ လက္ေတြ႔ တုိင္းတာလုိ႔ရတဲ့ ေအာင္ၿမင္မႈ အခ်က္အလက္ ရလာဒ္ေတြကုိ ဆုိလုိတာပါ။

ကမၻာ့ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ စီးပြားေရးနယ္ပယ္ က ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကုိ လည္း လူသားေတြ အေပၚ သူတုိ႔ ဘယ္ေလာက္ အက်ိဳးၿပဳ လုပ္ေဆာင္ေပးႏုိင္တဲ့ ေအာင္ၿမင္မႈ ရလာဒ္ေတြ အေပၚ စံခ်ိန္စံႏွဳန္းထား တုိင္းတာ ေလ့ရွိၾကတယ္။

ဥပမာ- ႏုိင္ငံေရးေလာက မွာ ႏုိင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္လုပ္မဲ့သူေတြဟာ တုိင္းျပည္ မွာ လူထု ကုိ ဘယ္လုိ ထမင္းေကြ်းမလဲ၊ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ အကာအကြယ္ေပးဖုိ႔ ဘယ္ေလာက္ထိ တင္ၿပေတာင္းဆုိေပးသလဲ၊ ႏုိင္ငံကုိ ဘယ္လုိ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေအာင္လုပ္မလဲ၊ လူထုကုိ အလုပ္အကုိင္ အခြင့္အလမ္းေတြ ဘယ္လုိ ဖန္တီးေပးမလဲ၊ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈနဲ႔ အဂတိလုိက္စားမႈေတြ ဘယ္လုိ တုိက္ဖ်က္မလဲ၊ ကုန္ေစ်းႏႈန္း ႀကီးျမင့္မႈေတြကုိ ဘယ္လုိေၿဖရွင္းမလဲ၊ ဆင္းရဲမြဲေတေနမႈကုိ ဘယ္လုိ တုိက္ဖ်က္မလဲ၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ကြာဟေနမႈကုိ ဘယ္လုိေၿဖရွင္းမလဲ၊ တုိင္းျပည္အတြင္း ပညာေရး က်န္းမာေရး အေၿခအေနေတြ ဘယ္ေလာက္ျမႇင့္တင္ ႏုိင္ေအာင္ၾကိဳးစားမလဲ ဆုိတာေတြကုိ ေန႔စဥ္ ကိန္းဂဏန္း အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြး ေျပာဆုိဖုိ႔ လုိအပ္သလုိ၊ ၿပည္သူေတြ က လည္း ေခါင္းေဆာင္လုပ္တဲ့ သူေတြ ရဲ႕ လုပ္ကုိင္ႏုိင္တဲ့ စြမ္းရည္၊ လုပ္ခဲ့တဲ့ ေအာင္ၿမင္မႈ ရလာဒ္ေတြ အေပၚ တုိင္းတာၾက ရမွာၿဖစ္တယ္။ လုပ္ကုိင္ႏုိင္တဲ့ စြမ္းရည္ရွိသူေတြ ကုိလည္း လုပ္ပုိင္ခြင့္ေတြ ရရွိေအာင္ လူထု ကလည္း မွန္မွန္ကန္ကန္ ေရြးခ်ယ္ ေပးဖုိ႔လုိတယ္။

ေခတ္ ေခတ္ နဲ႔ တေခတ္၊ စနစ္ တခု ကေန အၿခား စနစ္ တခု ကုိ ေၿပာင္းလဲတဲ့ အသြင္ကူးေၿပာင္းေရး ကာလ ေတြ မွာ လည္း လူသားအားလုံးဟာ သူေနရာ က ေန သူ၊ သူတက္ႏုိင္တဲ့ အရည္းအခ်င္း လုိက္ တာ၀န္ေတြ ကုိ ထမ္းေဆာင္ယင္း ပါ၀င္ ကၿပ ၾကရတယ္။ ဥပမာ- Activists လုိ႔ေခၚဆုိတဲ့ လူထု အတြက္ အခြင့္အေရးေတြ ကုိ တက္ၾကြစြာ လႈပ္ရွားေနတဲ့သူ (သို႔) လူထုကုိ လႈံ႔ေဆာ္ ပညာေပးတဲ့သူ ၊ Politicians လုိ႔ေခၚဆုိတဲ့ ႏုိင္ငံေရးသမား (သုိ႔) ဥပေဒ ေရးဆြဲတဲ့သူ၊ Technocrats လုိ႔ေခၚဆုိတဲ့ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ၊ ဥပေဒၿပဳသူေတြရဲ႕ ဆုံးၿဖတ္ခ်က္ေတြ ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏုိင္တဲ့ တက္ကြ်မ္းတဲ့ ပညာရွင္ လုိမ်ိဳး သူ႔ေနရာ နဲ႔ သူ မွာ အသီးသီး ပါ၀င္ကၿပၾကတာကုိ ဆုိလုိတာပါ။

ဒီေနရာမွာ လူထု အတြက္ အခြင့္အေရးေတြ ကုိ တက္ၾကြစြာ လႈပ္ရွားေနတဲ့သူ ( သုိ႔) လူထုကုိ လႈံ႔ေဆာ္ ပညာေပးတဲ့သူ (Activists) ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးသမား (သုိ႔) ဥပေဒ ေရးဆြဲတဲ့သူ ( Politicians) ကြာၿခားတာကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြဟာ ဆုံးၿဖတ္ခ် ေတြ ကုိ ခ်မွတ္ရတယ္။ ဆုံးၿဖတ္ခ်က္ေတြ အေပၚ တာ၀န္ယူမႈ ရွိရတယ္။ ဆုံးၿဖတ္ခ်က္ မွားရင္ သူၿပိဳင္တဲ့ မဲဆႏၵမွာ သူ႔ကုိ ေထာက္ခံတဲ့ မဲ ရမွာ မဟုတ္ဘူး ဆုိတာပဲ။ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ ဆုံးၿဖတ္ခ်က္မွားရင္ ေတာ့ သူ႔အေပၚ ၿပန္လည္ သက္ေရာက္မဲ့ အက်ိဳးက ပုိမုိၾကီးမားစြာခံစားရ ပါလိမ့္မယ္။

ႏုိင္ငံေရး သမား ဘ၀ ကုိ တက္လွမ္းမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဆုံးၿဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္း၊ တာ၀န္ယူမႈ ရွိတဲ့ စိတ္ဓာတ္ ေတြ ရွိဖုိ႔ လုိအပ္သလုိ၊ ဒီလုိ အရည္အခ်င္းရွိရွိ၊ မွန္ကန္ တဲ့ ဆုံးၿဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ႏုိင္ဖုိ႔ ပံ့ပုိး ကူညီ အၾကံအဥာဏ္ ေပးႏုိင္မဲ့ ပညာရွင္ေတြ အနားမွာရွိဖုိ႔ လုိအပ္တယ္။ တက္သိတက္ကြ်မ္း တဲ့ ပညာရွင္ေတြ အနားမွာ ရွိဖုိ႔ က လည္း ႏုိင္ငံေရးသမားတုိင္း မွာ စြဲေဆာင္စည္းရုံးႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္း ရွိဖုိ႔ လုိပါတယ္။

ေလးနက္မႈ မရွိပဲ အရာတုိင္း ကုိ ငါသိပါတယ္ဆုိတာ မ်ိဳး မၿဖစ္သင့္ဘူး။ ဒီလုိ စိတ္ဓာတ္မ်ိဳးေတြ ရွိရင္လည္း ႏုိင္ငံေရးသမားေတြဟာ က်ဆုံးမႈေတြ နဲ႔ သာ ရင္ဆုိင္ရပါလိမ့္မယ္။ ၿမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ ေခတ္က ဆုိက္ကားသမား တင္းၿပည့္ပါတီ၀င္ၿဖစ္လုိ႔ တရားသူၾကီးတက္လုပ္ၾက ေတာ့ စနစ္တခုလုံး၊ ေခတ္တခုလုံး မွာ ၿပည္သူလူထုေတြ ဘယ္လုိ ခံစားခဲ့ရတယ္ဆုိတဲ့ ၿဖစ္ရပ္ဆုိးေတြအေပၚ မွာ သင္ခန္းစာယူၾကဖုိ႔ လုိပါလိမ့္မယ္။

လူထုက လက္ခံတဲ့၊ လူထု ကုိ အက်ိဳးၿပဳလုပ္ေဆာင္မဲ့ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြရဲ႕ ဆုံၿဖတ္ခ်က္ေတြ ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ လုပ္ေဆာင္ေပးရမဲ့သူေတြ ကေတာ့ နယ္ပယ္အသီးသီး က ကြ်မ္းက်င္တဲ့ ပညာရွင္မ်ား (Technocrats) ေတြသာ ၿဖစ္တယ္။ ကြ်မ္းက်င္တဲ့ ပညာရွင္မ်ား ဆုိရာမွာ နယ္ပယ္ အသီးသီးက အတက္ပညာ၊ နည္းပညာပုိင္းမွာ တကယ္ လက္ေတြ႔ ကြ်မ္းကြ်မ္းက်င္က်င္ အေတြ႔အၾကဳံ ရွိၾကတဲ့ သူေတြကုိသာ ဆုိလုိတာၿဖစ္တယ္။ အသိပညာရွိေသာ္ လည္း လက္ေတြ႔ အေတြ႔အၾကံဳမရွိတဲ့ တုံးေနတဲ့ဓားေတြလုိ မၿဖစ္ဖုိ႔ေတာ့ လုိတယ္။ လက္ေတြ႔ အေတြ႔အၾကဳံမရွိတဲ့ အသိပညာ ဟာ ဆား မပါတဲ့ ဟင္းလုိပဲ ၿဖစ္ေန မွာပဲ။ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္ေနပါတယ္ဆုိတဲ့ တုိင္းၿပည္ေတြ မွာေတာ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ႏွင့္ ေကာ္ပုိေရးရွင္းၾကီးေတြထဲ မွာ တကယ္လက္ေတြ႔ အေတြ႔အၾကဳံ ရွိတဲ့ သူမ်ားကုိ သာ အသုံးခ်တာ ေတြ႔ရတယ္။ Hands on experience လုိ႔ေခၚဆုိတဲ့ ေခတ္ က ေပါက္ဖြား လာတဲ့ လက္ေတြ႔ ကြ်မ္းက်င္တဲ့ ပညာရွင္သစ္ေတြ၊ ၿပည္တြင္း၊ ၿပည္ပ က ႏုိင္ငံတကာ အေတြ႔အၾကံဳ ရွိသူေတြ နဲ႔ အစားထုိး လာတာေတြ ကုိ ေတြ႔လာရတယ္။

ယေန႔ ေခတ္ၾကီး မွာ လူသားေတြဟာ အစုိးရေတြထက္ လူထုကုိ ပုိမုိ အက်ိဳးၿပဳလုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္ ေပးႏုိင္ၾကတယ္ လုိ႔ေတာင္ ကမၻာၾကီးက အသိအမွတ္ၿပဳ ၿခင္းခံလာရတယ္။ ကမၻာ့လူသားေတြ ကုိ အက်ိဳးၿပဳခဲ့တဲ့ မုိက္ကရုိေဆာ့ဗ္ လုပ္ငန္းရွင္ေဟာင္း ေဘးလ္ဂိတ္ ( Bill Gates)တုိ႔၊ အဲလ္ပဲ ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ စတီးေဂ်ာ့ ( Steve Jobs) ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ၾကီး ၀ါရမ္ဘူေဗး ( Warren Buffet) ၊ ေဘ့စ္ဘုတ္ ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ မက္ခ္ ဇူကာဘဂ်္ (Mark Zuckerberg)၊ Oracle အုိရယ္လ္ကယ္ ကုမၸဏီ ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ လာရီ အယ္လီစင္ ( Larry Ellison) တုိ႔ လုိ စီးပြားေရး နယ္ပယ္က ေခါင္းေဆာင္ေတြ ႏွင့္ ကမၻာမွာ လူသိမ်ား ေက်ာ္ၾကား ခဲ့ၾကတဲ့ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ အမ်ားစု ဟာ လည္း Ph.D ဘြဲ႔ ရရွိခဲ့တဲ့ သူေတြေတာ့ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ တခ်ိဳ႕က ေကာ္လိပ္ေက်ာင္းထြက္ ေတြၿဖစ္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႔နယ္ပယ္မွာ သူ ကြ်မ္းက်င္တဲ့ ပညာရွင္မ်ား (Technocrats) ေတြ၊ ေခတ္ တေခတ္ ကုိ ေၿပာင္းလဲေပးခဲ့သူေတြ အၿဖစ္ အသိအမွတ္ၿပဳ ခံထားရသူေတြၿဖစ္တယ္။ ဆုိလုိတာက ကြ်မ္းက်င္တဲ့ ပညာရွင္ေတြ အေနနဲ႔ လူထုကုိ အက်ိဳးၿပဳ လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ Ph.D ဘြဲ႔ ရမွ မဟုတ္ပါဘူး။

တနည္း အားၿဖင့္ ဘယ္ ကုိ ဦးတည္သြားမယ္ဆုိတာ က တက္ၾကြစြာ လႈပ္ရွားေနတဲ့သူ (သို႔) လူထုကုိ လႈံ႔ေဆာ္ ပညာေပးတဲ့သူ (Activists)၊ ေတြ နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးသမား (သုိ႔) ဥပေဒ ေရးဆြဲတဲ့သူ ( Politicians) ေတြရဲ႕ အလုပ္။ ဦးတည္ခ်က္ေတြ ကုိ ဘယ္လုိသြားရင္ အေကာင္းဆုံး ၿဖစ္မလဲ ဆုိတာက ကြ်မ္းက်င္တဲ့ ပညာရွင္ေတြ (Technocrats) ရဲ႕ အလုပ္ၿဖစ္တယ္။ စနစ္ေၿပာင္း၊ ေခတ္ေၿပာင္း အသြင္ကူးေၿပာင္းေရးကာလေတြမွာ ကုိယ္လုပ္ရမဲ့ အလုပ္ ကုိ ကုိယ္မလုပ္ပဲ၊ သူမ်ား လုပ္ရမဲ့ အလုပ္ကုိ ၀င္ေရာက္ ကၿပေနရင္ေတာ့ ေခတ္၊ စနစ္၊ ႏွင့္ လူေတြ အံ၀င္ခြင္က် မၿဖစ္ပဲ၊ ပဋိပကၡေတြ ၾကီးထြားလာႏုိင္တယ္။

ၿမန္မာ့ ႏုိင္ငံေရးယဥ္ေက်းမႈ မွာ လူေတြဟာ အရည္အခ်င္းမရွိ၊ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္မႈမရွိပဲ ေနရာအမ်ိဳးမ်ိဳး မွာ ပါ၀င္ကၿပခ်င္ၾကတဲ့ ပါေလရာ အက်င့္ဆုိး ဓေလ့ထုံးစံ စဥ္လာက မိရုိးဖလာ လုိ ၾကီးဆုိး ေနခဲ့တာ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာရွိေနခဲ့ၿပီး၊ လုပ္ႏုိင္ေအာင္ အရည္အခ်င္း မတည္ေဆာက္သလုိ၊ လုပ္သင့္တာ မ လုပ္ပဲ အရာတုိင္းကုိ ငါသိပါတယ္ဆုိတဲ့ ပါေလရာ အတၱစိတ္ေတြ က ရုိးရာယဥ္ေက်းမႈလုိ ၿဖစ္ခဲ့တယ္။ ေခတ္သစ္ ကုိ ဦးတည္ ေၿခလွမ္းခ်င္ၾကတဲ့ သူေတြဟာ ဒီလုိ နိမ့္က်တဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတြ ကုိ ၿပင္ဆင္ဖုိ႔လုိေနတယ္။ ကုိယ့္ အရည္အခ်င္း နဲ႔ ကုိယ္ ဘယ္ေနရာ က ေန က ၿပသင့္ ရင္ အေကာင္းဆုံးလဲဆုိတာ ၿပန္လည္ဆန္းစစ္ ဖုိ႔ေတာ့လုိပါ လိမ့္မယ္။

တကယ္ေတာ့ ၿမန္မာ ႏုိင္ငံေရးေလာက မွာ အသုံးမ၀င္ေတာ့တဲ့ ေခတ္ေဟာင္းက ႏုိင္ငံေရးယဥ္ေက်းမႈ အေတြးအေခၚ အၿမင္ အေမြဆုိးေတြ ႏွင့္ ၿမန္မာ့ ႏုိင္ငံေရး ယဥ္ေက်းမႈ ထဲက ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ ပုံစံ ေဟာင္းေတြ ကုိ ေၿမၿမဳပ္ သၿဂိဳဟ္ဖုိ႔ လုိအပ္ေနပါၿပီ။ ၿမန္မာႏုိင္ငံဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္လာဖုိ႔ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး အစြန္းေရာက္ အယူအဆေတြ၊ သူရဲေကာင္း ျမတ္ႏိုးတဲ့၊ ကယ္တင္ရွင္ကုိ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့ အေလ့အက်င့္ဆုိးေတြ ကုိ စြန္႔လႊတ္သင့္ေနၾကၿပီ။ ၿမန္မာႏုိင္ငံ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္လာဖုိ႔ လက္ေတြ႔က်တဲ့ အေတြးအေခၚသစ္ေတြ၊ အေလ့အက်င့္ ေကာင္းေတြ နဲ႔ ၿပန္လည္တည္ေဆာက္ဖုိ႔လုိပါတယ္။

ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံမွာ ေခတ္ နဲ႔ စနစ္ နဲ႕ ဟာ ကြာဟမႈေတြ ဆက္လက္ ရွိေနမယ္ဆုိရင္ လူထုအတြင္း ပဋိပကၡေတြ ၾကီးမား နက္ရွဳိင္းလာမွာၿဖစ္သလုိ၊ ေခတ္၊ စနစ္ နဲ႔ လူေတြဟာ အံ၀င္ခြင္က် မၿဖစ္ ဘူးဆုိရင္လည္း တုိင္းၿပည္ဟာ ဆက္လက္ စုန္းစုန္းၿမဳပ္ေနအုန္းမယ္၊ အၿဖစ္ဆုိးေတြ နဲ႔ ဆက္လက္ရင္ဆုိင္ေနရပါလိမ့္မယ္။

ေခတ္၊ စနစ္ နဲ႔ လူေတြ ဟာ အံ၀င္ခြင္က် ၿဖစ္ဖုိ႔ လုိတယ္ - အပုိင္း ( ၃)

Changes require actions on the ground, not on the media or speeches.
The central requirement for the improvement of governance and institutional quality in Burma is the removal of the military from its central position of power.

-ၿမတ္စုိး-
၀၃.၀၄.၂၀၁၂
ေလာင္း၊ ေနာင္၊ ဆင္၊ စဥ့္၊ ေမာင္ေမာင္ ႏွင့္
ဘုိး၊ ဘ၊ သာယာ ၿပည္ၿမန္မာ၊
ပုဂံ၊ မင္းတုန္း၊ သီေပါ ဆုံး။

ဒီ စာသားေလး ကုိ က်ေနာ္တုိ႔ အထက္တန္း ေက်ာင္းသားဘ၀ က အလြတ္ က်က္ခဲ့ရတယ္။ သမုိင္းဆရာမ က မင္းဆက္ ၁၁ ဆက္ နန္းစံ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ မင္းဆက္ေတြ အေၾကာင္း ကုိ မွတ္မိ ေအာင္ သင္ၾကားေပးခဲ့တာ ပါ။ ကုန္ေဘာင္ေခတ္ ပေဒသရာဇ္စနစ္ ကုိ ၿမန္မာၿပည္သူေတြ ႏွစ္ေပါင္း ၁၃၃ ႏွစ္ေက်ာ္ ၿဖတ္သန္းခဲ့ရတယ္။ ဒီေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၂၁ ႏွစ္ေက်ာ္ ကုိလုိနီေခတ္ မွာ ၿမန္မာၿပည္သူေတြ တုိင္းတပါးကြ်န္ၿဖစ္ခဲ့ရၿပန္တယ္။ ကုိလုိနီေခတ္ ဆုိတာဟာ ၿဗိတိသွ်တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို စစ္သံုးႀကိမ္ျဖင့္ တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ေသာေခတ္ ဆုိလုိတာပါ။ ပထမ အဂၤလိပ္ - ျမန္မာစစ္ ဟာ ၁၈၂၄-ခုႏွစ္၊ မတ္လတြင္ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္။ ၁၈၂၆-ခု၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၄)ရက္တြင္ ရႏၲပိုစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုကာ ရခိုင္ႏွင့္ တနသၤာရီတို႔ကို ၿဗိတိသွ်တို႔ထံ ေပးလိုက္ရတယ္။ အဲဲဒီေနာက္ ကုိလုိနီေခတ္ က ေန လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ပါလီမာန္ဒီမုိကေရစီ စနစ္ကုိ တက္လွမ္းႏုိင္ခဲ့ေပမဲ့ စစ္ကြ်န္ ဘ၀ ကုိ ၿမန္မာၿပည္သူေတြ အႏွစ္ ၅၀ ၾကာ ယေန႔ထိ ထပ္မံ ခါးသီးစြာ ရင္ဆုိင္ခဲ့ၾကရၿပန္တယ္။

ကုန္းေဘာင္ေခတ္၊ ကုိလုိနီေခတ္၊ စစ္အာဏာရွင္ေခတ္ ဆုိၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ရာနဲ႔ ခ်ီ စြာ ေခတ္ေတြသာ ေၿပာင္းလဲခဲ့တယ္။ ၿမန္မာၿပည္သူေတြဟာ အာဏာရွင္ စနစ္ေအာက္မွာ ေနေနရတုန္းပဲ။ ၿမန္မာ့ ႏုိင္ငံေရး ယဥ္ေက်းမႈ သမုိင္းကုိ ၿပန္လည္သုံးသပ္ၾကည့္ မယ္ဆုိလွ်င္ အာဏာရွင္ေတြေၾကာင့္ ၿမန္မာၿပည္သူေတြ ဟာ ပိတ္ဆုိ႔ ထားတဲ့ မြန္းက်ပ္ေနတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ေအာက္ မွာ ႏွစ္ေပါင္းရာနဲ႔ ခ်ီ အေၾကာက္အလန္႔ တရားေတြ၊ ေရာင့္ရင္း တင္းတိမ္မႈေတြ၊ အားကုိးခ်င္တဲ့ စိတ္ေတြနဲ႔ အတူ ပုံစံတက် ေခါက္ရုိးက်ိဳးသြား ခဲ့ၾကတာေတြ႔ရတယ္။

ဒီ ေခါက္ရုိးက်ိဳးေနတဲ့ ပုံစံ က ေန အေမြဆုိး တခု ထပ္ရခဲ့ရၿပန္တယ္။ အဲဒါကေတာ့ အာဏာရွင္ေတြ ကုိ ဆန္႔က်င္ တုိက္ပြဲ၀င္ရင္း ၿမန္မာၿပည္သူေတြဟာ သူရဲေကာင္း ျမတ္ႏိုးတဲ့၊ ကယ္တင္ရွင္ကုိ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့ စိတ္ႏွင့္ အက်င့္ စရုိက္ တနည္းအားၿဖင့္ သူရဲေကာင္း ကုိးကြယ္တဲ့ ၀ါဒ ေတြဟာ ၿမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး သမုိင္းမွာ ဓေလ့ထုံတမ္းစဥ္လာ လုိ ၿဖစ္လာခဲ့တာေတြ႔ရတယ္။ ၿမန္မာ့ရာဇ၀င္ မွာ သူရဲေကာင္းေတြ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ ေပၚထြက္လာခဲ့ေပမဲ့ ၊ သူရဲေကာင္း ကုိးကြယ္ခဲ့တဲ့ လူသားေတြရဲ႕ စိတ္ေတြေၾကာင့္၊ အာဏာရွင္ေတြ လက္ေအာက္ က မလြတ္ေၿမာက္ႏုိင္ၾကေသးတာလည္း အခ်က္တခ်က္ၿဖစ္ေနတယ္။ သူရဲေကာင္းေတြ ကြယ္ေပ်ာက္သြားေတာ့ ပုံစံခြက္ထဲ ၿပန္ေရာက္သြားခဲ့ၾကတာ သမုိင္းအစဥ္အလာၾကီး လုိၿဖစ္ေနတယ္။ ဒီလုိ သူရဲေကာင္း ၿမတ္ႏုိးတဲ့၊ ကယ္တင္ရွင္ေမွ်ာ္လင့္တဲ့ အေတြးအေခၚ၊အယူအဆ၊ အက်င့္စရုိက္ေတြ၊ ၿပည္သူလူထု စိတ္ ထဲမွာ ဆက္လက္ ကိန္းေအာင္းေနသ၍လည္း ၿမန္မာၿပည္သူေတြ ဟာ အနာဂတ္မွာ ဆုံးရွဳံးမႈေတြ နဲ႔ ဆက္လက္ ရင္ဆုိင္ေနရအုန္းမွာ ပဲ။ တနည္းအားၿဖင့္ ၿမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေခတ္ နဲ႔ စနစ္ နဲ႔ လူေတြဟာ အံ၀င္ခြင္မၾကၿဖစ္ေနတယ္။

တကယ္ေတာ့ ေတာ့ ယေန႔ ကမၻာၾကီးဟာ က်ယ္ေၿပာေသာ ပထ၀ီေဒသၾကီး တခုၿဖစ္သလုိ ေထြၿပား နက္ရွဳိင္းတဲ့ လူမႈစီးပြား ေရး နယ္ပယ္ၾကီး တခုလည္းၿဖစ္ေနတယ္။ စနစ္ေတြဟာ လည္းေခတ္နဲ႔ အညီေၿပာင္းလဲလာသလုိ လူသားေတြရဲ႕ ေတြးေခၚမႈ၊ အေလ့အက်င့္ေတြဟာ လည္း ကမၻာၾကီးမွာ တုိးတက္ေၿပာင္းလဲေနတာေတြ႔လာရတယ္။ ယေန႔ေခတ္ မွာ က်ယ္ေၿပာ နက္ရွဳိင္းတဲ့ ၿပႆနာေတြ ကုိ ကုိင္တြယ္ေၿဖရွင္းႏုိင္ဖုိ႔ က ဘယ္ သူရဲေကာင္း၊ ဖန္တီးရွင္ တဦးထဲက မွ ေၿဖရွင္းႏုိင္မွာ မဟုတ္သလုိ၊ တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္း ေတာ္ေန တက္ေန႐ံု ျဖင့္ တိုင္းျပည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ျဖစ္လာ မွာ မဟုတ္ဘူးဆုိတာ ကမၻာ မွာ လူသားအားလုံး က လက္ခံထားၾကတယ္။ ျပည္သူျပည္သား မ်ား တစ္ဦးခ်င္းအလုိက္ အေလ့အက်င့္ေကာင္းေတြ၊ စြမ္းရည္ေတြ တိုးတက္ၿမင့္မားလာပါမွ တိုင္းျပည္ တိုးတက္ႀကီးပြားလာမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။

တုိင္းၿပည္ တၿပည္ ရဲ႕ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္ မႈ အဓိက လုိအပ္ခ်က္ က ဘာလဲ?

လူသားေတြရဲ႕ တစ္ဦးခ်င္းဆီ စြမ္းရည္ ၿမင့္တင္ဖုိ႔ ၊ တုိင္းၿပည္ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္တက္ဖုိ႔ အတြက္ ဘာေတြ လုပ္သင့္သလဲလုိ႔ ေမးခြန္းေတြရွိၾကမွာ ၿဖစ္သလုိ၊ လူတုိင္း စိတ္၀င္စားမႈေတြရွိၾကမွာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ကမၻာ့ ကုလသဂၢ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈ အဖြဲ႕ၾကီက ေတာ့ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံမွာ ရွိတဲ့ လူသားေတြရဲ႕ တစ္ဦးခ်င္းဆီ စြမ္းရည္ ကုိ ေအာက္ပါ ကိန္းဂ႑န္း အခ်က္ ေတြ နဲ႔ တြက္ခ်က္ တုိင္းတာၾကတယ္။




1. Life Expectancy Index (LEI)
2. Education Index (EI)
2.1 Mean Years of Schooling Index (MYSI) [3]
2.2 Expected Years of Schooling Index (EYSI) [4]
3. Income Index (II)

အေၿခခံအားၿဖင့္ေတာ့ လူသားေတြရဲ႕ ရွင္သန္မႈ၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ တဦးခ်င္း ၀င္ေငြ ႏွင့္ သုံးေငြ အင္အား စတဲ့ အခ်က္ေတြ အေပၚ မွာ ဆုံးၿဖတ္ တုိင္းထြာေလ့ရွိၾကတယ္။ တနည္းအားၿဖင့္ အေၿခခံ အေဆာက္အအုံ ေတြၿဖစ္ၾကတဲ့ ပညာေရး၊က်န္းမာေရး ႏွင့္ ဆင္းရဲ မြဲေတမႈ အေပၚ မွာ တုိးတက္မႈ ရွိမရွိ ေလ့လာမႈၿပဳၾကတယ္။ စီးပြားေရး ပညာရွင္ေတြ ကေတာ့ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံမွာ လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ စြမ္းရည္ ေတြ ၿမင့္မားဖုိ႔ ႏွင့္ တုိင္းၿပည္တၿပည္ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္ဖုိ႔ အစုိးရတုိင္းဟာ-

၁) ပညာေရး ႏွင့္ က်န္းမာေရး မွာ ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈ၊
၂) စြမ္းအင္ ဆုိင္ရာ မွာ ရင္းႏွီးၿမုပ္ႏွံမႈ၊
၃) လမ္းပန္းဆက္သြယ္သြယ္ေရးမွာ ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈ ေတြ မရွိမၿဖစ္ လုိအပ္တယ္လုိ႔ေထာက္ၿပၾကတယ္။

ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္မႈ အေၿခအေန ဟာ ဒီ အဓိက က်တဲ့ နယ္ပယ္ေတြ မွာ ႏုိင္ငံ ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေနၾကတဲ့ အစုိးရ ေတြ ဘယ္ေလာက္ ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈေတြ ၿပဳလုပ္ေနသလဲ ဆုိတဲ့ ကိန္းဂ႑န္းေတြ ေပၚမွာ သာမူတည္တယ္။ ဥပမာ- ေခတ္မွီတဲ့ စာသင္ခန္းေတြ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ က စြမ္းအင္လုိသလုိ၊ စီးပြားေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ ပုိင္းမွာ လည္း လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ ပညာေရးစြမ္းရည္၊ လွ်ပ္စစ္ စြမ္းအင္ ႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္သြယ္ေရး ေကာင္းမြန္မႈ ဟာ မရွိမၿဖစ္လုိအပ္တယ္။

ၿမန္မာႏုိင္ငံ သမုိင္းတေလွ်ာက္ ဒီနယ္ပယ္ သုံးခုစလုံးမွာ ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈေတြ ဟာ အားနည္းမႈ
ေတြရွိေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ လည္း လူတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ စြမ္းရည္ေတြဟာ တေၿဖးေၿဖး နိမ့္က်လာခဲ့တယ္။ လက္ရွိ ၿမန္မာ့ ပညာေရး သမုိင္း ဟာ ဘုန္ၾကီးေက်ာင္းပညာေရး၊ ဖေယာင္းတုိင္ပညာေရး ကေန မလြတ္ေၿမာက္ ႏုိင္ၾကေသးဘူး။ တကၠသုိလ္ေက်ာင္း မွာ ဆရာေတြနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြဟာ မုိးထဲ၊ေလထဲ၊ ေတာထဲမွာ ပညာသင္ၾကားေနရတယ္။ ဒဂုံၿမိဳ႔သစ္ က တကၠသုိလ္ေက်ာင္းေတြဆုိ နားဂစ္ တုိက္ၿပီးကတည္း က အခုထိ စစ္အစုိးရ က အပ်က္အစီးေတြ ကုိ မၿပင္ဆင္ေပးႏုိင္ေသးဘူး။ ပညာေရးစနစ္မွာ ယခင္က အာရွ မွာ နံမည္ၾကီးခဲ့ ၿမန္မာႏုိင္ငံက တကၠသုိလ္ေတြဟာ ေတာလက္ ေက်းရြာ ေတြကုိပင္ အပုိ႔ခံခဲ့ရတယ္။ ၿမိဳ႔ၿပ တကၠသုိလ္ ပညာေရး ကေန ကုိယ္ထူကုိယ္ထ ေက်းလက္ ပညာေရး ကုိ ေၿပာင္းလဲလာခဲ့တယ္။ အထက္တန္းေက်ာင္းေတြ မွာ ရွိတဲ့ သိပၸံဓာတ္ခြဲခန္းေတြဟာ ဖုံတက္ေနခဲ့ တာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ေနာက္ပုိင္းကတည္းက ပါ။ ေခတ္မွီတဲ့ စာသင္ခန္းေတြ မရွိသ၍ ေခတ္မွီတဲ့ ပညာေရးကုိ ဆည္းပူး ေလ့လာဖုိ႔ က ေတာ့ အလွမ္းေ၀းေနအုန္းမွာပါ။

စြမ္းအင္ အရင္းအၿမစ္ ေပၚမ်ားတဲ့ ၿမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ ၿပည္သူေတြ ဟာ ကိုယ္ထူ ကိုယ္ထစနစ္နဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ ဓာတ္အား စနစ္ကေန ဓာတ္အား ရယူေနရတုန္းပဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ ေက်းလက္ေတာရြာ ေပါင္း ၆ ေသာင္းေက်ာ္ ရွိသည့္အနက္ ၂ ေထာင္ေက်ာ္သာ လွ်ပ္စစ္မီး ေပးႏိုင္ေသးတယ္။ လွ်ပ္စစ္ရရွိႏုိင္ဖုိ႔ လွ်ပ္စစ္ၿဖန္႔ၿဖဴးေပးတဲ့ ေၿမေအာက္၊ ေၿမေပၚ လွ်ပ္စစ္လုိင္းေတြ တည္ေဆာက္မႈ အေပၚ မွာ လည္း ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈ မရွိေတာ့ ေက်းလက္ေတာရြာေတြမွာ ဖေယာင္တုိင္းပညာေရး ပဲၿဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ၿဖန္႔ၿဖဴးမႈ အေပၚ ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈ မရွိသ၍ လည္း စက္မႈ ႏွင့္ စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္မႈ မွာ အဟန္႔ အတားေတြၿဖစ္ေန ပါလိမ့္မယ္။

လက္ရွိ ေၿပာင္းလဲေနတဲ့ ကမၻာၾကီးမွာ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးဖြ႔ံၿဖိဳးမႈ ဆုိင္ရာ မွာ အဓိ က က်တာကေတာ့ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးပါ။ ႏုိင္ငံရဲ႕ အေရ႔ွ ၊ အေနာက္ ၊ ေတာင္၊ ေၿမာက္ ေနရာတုိင္းကုိ အခ်ိန္တုိအတြင္း သြားလာႏုိင္မဲ့ လမ္းမၾကီးေတြ၊ Logistic လုိ႔ေခၚဆုိတဲ့ ကုန္စည္ၿဖန္႔ၿဖဴးႏုိင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြ ရွိရမွာ ၿဖစ္သလုိ၊ စီးပြားေရး ဆုိင္ရာ သတင္း အခ်က္အလက္မွန္ေတြ ကုိ အလ်င္အၿမန္ရရွိဖုိ႔ က ေကာင္းမြန္တဲ့ ဆက္သြယ္ေရး စနစ္ရွိဖုိ႔လုိပါတယ္။

စီးပြားေရးဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္ေနတဲ့ အာရွႏုိင္ငံေတြၿဖစ္ၾကတဲ့ တရုတ္၊ စကၤာပူ၊ မေလးရွား၊ ေတာင္ကုိရီးယား၊ ထုိင္းႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ဆက္ သြယ္ေရး ကုိ ေလ့လာၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီႏုိင္ငံေတြ မွာ အစုိးရေတြက ဆက္သြယ္ေရး စနစ္ေကာင္းမြန္မႈ အတြက္ ေဒၚလာ ဘီလီယံနဲ႔ ခ်ီ သုံးစြဲခဲ့ၾကတယ္။ နည္းပညာႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးစနစ္ ေကာင္းမြန္လာမႈေၾကာင့္ ၿပည္သူေတြရဲ႕ ပညာေရးက႑ဟာလည္း ၿမင့္မားလာခဲ့တယ္။

တရုတ္ႏုိင္ငံ မွာ မိုဘိုင္းဖုန္း ၀န္ေဆာင္မႈ သုံးစြဲသူ အေရအတြက္သည္ ၉၈၇ ဒသမ ၆ သန္း သုံးစြဲေနၾကၿပီး၊ ေတာင္ကုိရီးယားႏုိင္ငံ၊ စကၤာပူ၊ မေလးရွား ႏွင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံ မွာ မိုဘိုင္းဖုန္း ပိုင္ဆိုင္မႈဟာ လူဦးေရထက္ ပိုမို မ်ားျပားလာခဲ့ၿပီး စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ အတြက္ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ဳိးစုံကိုင္သူ ပိုမို တုိးတက္လာတာကုိေတြ႔ရတယ္။

ေတာင္ကိုရီးယားႏုိင္ငံ၏ မိုဘိုင္းဖုန္း ၀န္ေဆာင္မႈ သုံးစြဲသူ အေရအတြက္သည္ သန္း ၅၀ ေက်ာ္ ရႇိခဲ့ၿပီး လူဦးေရ ၄၈ ဒသမ ၈ သန္း ထက္ ပိုမိုမ်ားျပားလာသလုိ၊ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ မိုဘိုင္းဖုန္း ၀န္ေဆာင္မႈ သုံးစြဲသူ အေရအတြက္ဟာ ၆၉ သန္း ေက်ာ္ရွိခဲ့ၿပီး လူဦးေရ ၆၅ သန္း ထက္ ပိုမိုမ်ားျပားေနတာေတြ႔ရတယ္။
စကၤာပူ ႏုိင္ငံမွာ မိုဘိုင္းဖုန္း ၀န္ေဆာင္မႈ သုံးစြဲသူ အေရအတြက္ဟာ ၇ ဒသမ ၂ သန္း ေက်ာ္ရွိခဲ့ၿပီး လူဦးေရ ၅ သန္း ထက္ ပိုမိုမ်ားျပားေနတာေတြ႔ရတယ္။ မေလးရွား မွာ မိုဘိုင္းဖုန္း ၀န္ေဆာင္မႈ သုံးစြဲသူ အေရအတြက္ဟာ ၃၀ ဒသမ ၃ သန္း ရွိၿပီး လူဦးေရ ၂၈ သန္းထက္ ပိုမိုမ်ားျပားေနတာေတြ႔ရတယ္။ ဒီႏုိင္ငံေတြ မွာ ေက်းလက္ေတာရြာ၊ ကေလး လူၾကီး မက်န္ လူတန္းစားမေရြး မိုဘိုင္းဖုန္း ၀န္ေဆာင္မႈ ကုိ လြယ္လြယ္ကူကူ ေစ်းႏွဳန္းခ်ိဳသာစြာၿဖင့္ အသုံးၿပဳေနၾကတဲ့ အခ်ိန္ မွာ ၿမန္မာႏုိင္ငံ မွာ မုိဘုိင္ဖုန္း ၂ သန္း ေက်ာ္ နဲ႔ ဆက္ လက္ တုိးခ်ဲ႔ ဖုိ႔ ၿပင္ဆင္ေနတုန္းပါ။

အာရွ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္တဲ့ ႏုိင္ငံတခ်ိဳ႔ မွာ မိုဘိုင္းဖုန္း သုံးစြဲခဲ့မႈဟာ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္မွာ စတင္ခဲ့ေပမဲ့ ၁၉၉၀ ေနာက္ပုိင္းမွာ မိုဘိုင္းဖုန္း ၀န္ေဆာင္မႈ သုံးစြဲသူ အေရအတြက္ဟာ ပုိမုိမ်ားၿပားလာခဲ့တာေတြ႔ရတယ္။ ၿမန္မာႏုိင္ငံ မွာ ဆက္သြယ္ေရး၀န္ေဆာင္ခ နဲ႔ မိုဘိုင္းဖုန္း ေစ်းႏွုန္းေတြ ေၾကာင့္ ၿမန္မာၿပည္သူ အားလုံး သုံးစြဲႏုိင္ၾကမလားဆုိတာက ေတာ့ ေမးခြန္းထုတ္စရာပါ။ တုိးတက္ေနတဲ့ ေခတ္မွာ ဆက္သြယ္ေရး ေကာင္းမြန္မႈမရွိၿခင္းဟာ ပညာေရး ႏွင့္ စီးပြားေရး က႑ေတြ ရဲ႕ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္မႈ ေႏွးေကြး၊ ထိခုိက္တာ က ေတာ့ ၿငင္းမရတဲ့ အခ်က္ၿဖစ္ေနတယ္။

ေခတ္၊ စနစ္ နဲ႔ လူေတြ ဟာ အံ၀င္ခြင္က် ၿဖစ္ဖုိ႔ လုိတယ္ - အပုိင္း (၂)



Changes require actions on the ground, not on media or speeches.
The central requirement for the improvement of governance and institutional quality in Burma is the removal of the military from its central position of power.
-ၿမတ္စုိး-
၀၂.၂၅.၂၀၁၂

အစုိးရ နယ္ပယ္ မွာ 5 S ကုိ ဘယ္လုိ က်င့္သုံးမလဲ-

ယေန႔ ကမၻာ့ႏုိင္ငံ အသီးသီးမွာ အစုိးရ တုိင္း အဓိက ရင္ဆုိင္ေၿဖရွင္း ေနရတာဟာ တုိင္းၿပည္ ဘ႑ာေရး လုိေငြၿပမႈၿပႆနာပါ။ ဘ႑ာေရး လုိေငြၿပမႈ ၿပႆနာကုိ ေၿဖရွင္းၾကရင္း ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားႏုတ္ထြက္ ခဲ့ၾကရတယ္။ ဂ်ပန္ ႏုိင္ငံ မွာ တုိင္းၿပည္ စီးပြားေရး၊ ဘ႑ာေရးၿပႆနာ ေတြကုိ ေၿဖရွင္းရင္း ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ေလးဦး ႏွစ္ အတြင္း ႏုတ္ထြက္သြားခဲ့ရတယ္။ အီတလီ၊ ဂရိ ဥေရာ တခ်ိဳ႔ ႏုိင္ငံေတြ မွာလည္း ေငြေၾကးၿပႆနာ ႏွင့္ ဘ႑ာေရးၿပႆနာေတြ ကုိ ေၿဖရွင္းရင္း ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေတြ ႏုတ္ထြက္ခဲ့ၾကရတယ္။ ဒီလုိ ႏုတ္ထြက္ခဲ့ရတဲ့ အေၿခခံ အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ အစုိးရ အတြင္း အေလအလႊင့္ၿပႆနာ ေတြ ကုိ မွန္မွန္ ကန္ကန္ တာ၀န္ယူ ကုိင္တြယ္ မေၿဖရွင္းႏုိင္ခဲ့ၿခင္း၊ မဖယ္ရွားႏုိင္ခဲ့ၿခင္း ဆုိရင္လည္း မမွားပါဘူး။

ႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံ မွာ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္မႈမရွိဘူး၊ တုိင္းၿပည္ မွာ ဘ႑ာေရး လုိေငြၿပေနၿပီဆုိရင္၊ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ နယ္ပယ္ မွာ စဥ္းစား သလုိပဲ အေလအအလႊင့္ (သုိ႔) သုံးမရ အရွဳံးေပၚေနတဲ့ စီမံကိန္းေတြ၊ ၀န္ၾကီးဌာနေတြ ကုိ ေလ်ာ့ခ်ဖုိ႔ ကုိ အစုိးရ တုိင္း ပထမ အဆင့္အေနနဲ႔ စဥ္းစားရမွာၿဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ႏုိင္ငံတကာ အစုိးရ တုိင္း က လက္ေတြ႔ က်င့္သုံး လုပ္ေဆာင္ ေနၾကတာလည္းၿဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ၿမန္မာႏုိင္ငံ မွာ ေတာ့ ကမၻာ့ႏုိင္ငံ အစုိးရေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ၿဖစ္ေနတယ္။ တုိင္းၿပည္ မွာ ဘ႑ာေရး လုိေငြၿပေနေပမဲ့ အစုိးရ ၀န္ၾကီးဌာနေတြ ကုိ ေတာ့ တုိးခ်ဲ႔ ဖြဲ႔စည္းလာတာကုိေတြ႔ရတယ္။ ၀န္ထမ္းလ စာ တုိးၿမင့္ေပးဖုိ႔ေတာ့ တမတ္သား လႊတ္ေတာ္မွာ ပယ္ခ်ခံရေပမဲ့၊ ေနရာ အတြက္ ၀န္ၾကီးဌာနေတြ တုိးခ်ဲ႔ခဲ့မႈ ကုိ ေတာ့ တမတ္သား လႊတ္ေတာ္ က အတည္ၿပဳခဲ့တယ္။ ၿမန္မာႏုိင္ငံ မွာ မလုိအပ္တဲ့ ၀န္ၾကီးဌာနေတြ ကုိ ၿပပါဆုိရင္ေတာ့ -

ဥပမာ အားၿဖင့္ - ၿပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာန၊ မီးရထား၀န္ၾကီးဌာန၊ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ေတြဟာ ၿမန္မာစစ္အစုိးရ ေခတ္ အဆက္ဆက္ တုိင္းမွာ အေလအလႊင့္ ၿဖစ္ေနတဲ့ ၀န္ၾကီးဌာနေတြပါ။ မလုိအပ္ပဲ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ၀န္ၾကီးဌာန ေတြၿဖစ္ေနတယ္။

လူဦးေရ သန္း ၃၁၀ ေက်ာ္ရွိတဲ့ ကမၻာ့အင္အားၾကီးႏုိင္ငံၿဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ အစုိးရ မွာေတာင္ ၿပန္ၾကားေရး ၀န္ၾကီးဌာန ဆုိတာမရွိဘူး၊ အစုိးရ ရဲ႕ ေၿပာခြင့္ဆုိခြင့္ရွိသူေတြ အၿဖစ္နဲ႔ သာ အသုံးၿပဳတာ ကုိေတြ႔ရတယ္။ ထုိ႔အတူ လူဦးေရ တစ္ ဘီလီယံေက်ာ္ ရွိတဲ့ တရုတ္အစုိးရ မွာ ၿပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာန မထားရွိဘူး။ အစုိးရ ရဲ႕ ေၿပာခြင့္ဆုိခြင့္ရွိသူေတြ နဲ႔ သာ ေၿပာင္းလဲ အသုံးၿပဳလာတာ ကုိေတြ႔ရတယ္။

ၿမန္မာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ ၿပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာဟာ အစုိးရ ၀န္ၾကီးဌာန အဖြဲ႔အတြင္း နွင့္ ၿပည္သူ ေတြအၾကား ရန္တုိက္ ေပးေနတဲ့ ၀န္ၾကီးဌာနၿဖစ္ေန သလုိ Information Age လုိ႔ေခၚဆုိတဲ့ သတင္းေခတ္ မွာ ေငြေၾကး သန္းနဲ႔ခ်ီ အေလအလႊင့္ ၿဖစ္ေနတဲ့ ၀န္ၾကီးဌာနတစ္ခုလည္း ၿဖစ္ေနတယ္။ ဒီမုိကေရစီ စနစ္ေအာက္မွာ ဘယ္ႏုိင္ငံ မွ အစုိးရပုိင္ မီဒီယာ၊သတင္းစာေတြ မရွိသင့္ေတာ့ပါ။

ထုိ႔အတူ ၿမန္မာႏုိင္ငံ မွာ ေၿမေအာက္၊လြန္းပ်ံ ရထား ေတြ မရွိသလုိ၊ ကုန္းလမ္းသယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး ၀န္ၾကီးဌာနလည္း ရွိေနတာေၾကာင့္ မီးရထား၀န္ၾကီးဌာနဆုိတာ တကယ္ေတာ့ မလုိအပ္ပါ။ လက္ရွိ မီးရထား ၀န္ၾကီးဌာန မွာ ေၿမေအာက္ရထား၊ လြန္းပ်ံရထားေတြ တုိးတက္လာတာ မေတြ႔ရေပမဲ့ မီးရထား၀န္ၾကီးဟာ လြန္းပ်ံ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈေတြ ကုိ သာလုပ္ေဆာင္ေနတာေၾကာင့္ လြန္ပ်ံ၀န္ၾကီးဌာန ဆုိရင္ေတာင္ ပုိအဓိပၸါယ္ရွိ ပါလိမ့္မယ္။ အခုေတာ့ မီးရထား ၀န္ၾကီး က ေန လုပ္စရာ အလုပ္မရွိတဲ့ အလုပ္လက္မဲ့ ၀န္ၾကီး လုိၿဖစ္ေနတယ္။ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြ က လြဲၿပီး ေခတ္မီ တုိးတက္ တဲ့ ဘယ္ႏုိင္ငံ အစုိးရတုိင္း မွာ သာသနာေရး ၀န္ၾကီးဌာ ဆုိတာမရွိပါ။

ႏုိင္ငံေရး ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမႈေတြကုိ ၿပဳလုပ္ေနပါတယ္ဆုိေပမဲ့ ၿမန္မာႏုိင္ငံ မွာ ေက်းလက္ေတာရြာ၊ ၿမိဳ႔နယ္၊ ၿပည္နယ္ တုိင္းေတြ က အစ၊ လႊတ္ေတာ္၊အစုိးရ အဆုံး ေနရာ အေတာ္မ်ားမ်ား မွာ စစ္တပ္ က အာဏာ ကုိ ဆက္လက္ ထိမ္းခ်ဳပ္ထားဆဲပါ။ လက္ရွိ စစ္အစုိးရ ေအာက္ မွာ ၀န္ၾကီးဌာန ၃၄ ဌာန မွာ အရပ္သား ဦးသာ ပါ၀င္တာ ကုိေတြ႔ရတယ္။ ေခတ္ က ေၿပာင္းလဲလာတယ္၊ စနစ္ကုိေၿပာင္းလဲလုိေပမဲ့ တုိင္းၿပည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနသူေတြ ရဲ႕ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း အေလ့အက်င့္ဆုိး က ေတာ့ မေၿပာင္းလဲခ်င္ၾကဘူးၿဖစ္ေနတယ္။

အစုိးရ ရဲ႕ ေပၚလစီေတြ၊မူ၀ါဒေတြ၊ သေဘာထားေတြ ေၿပာင္းလဲေနပါၿပီဆုိတာ ဘယ္လုိပဲ မီဒီယာ၊မိန္႔ခြန္းေတြ ကေန ေၿပာေၿပာ၊ ေအာက္ေၿခ မွာ ဘာမွ တုိးတက္ေၿပာင္းလဲမႈေတြ မလုပ္ၿပႏုိင္သ၍ တုိင္းၿပည္ ဘ႑ာ ကုိ အလႊဲသုံးစား လုပ္ေနသ၍ ၿပည္သူရဲ႕ ယုံၾကည္ အားကုိးမႈ ကုိ ရရွိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ စီးပြားေရး နယ္ပယ္မွာလည္း ႏုိင္ငံၿခားရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈေတြ ၀င္ေအာင္ ဘယ္လုိပဲ မက္လုံးေတြ ေပးေပး၊ အေၿခခံက်တဲ့ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမႈေတြ မရွိေသးဘူးဆုိရင္ေတာ့ ဘယ္ ႏုိင္ငံၿခားသား စီးပြားရွင္ က မွ လာေရာက္ ေရရွည္ ရင္းႏွီးၿမဳႏွံၾကမွာ မဟုတ္ပါ။ လုိင္စင္ေရာင္စား၊ သံယာဇာတ တူးေဖာ္ ေရာင္းခ် တဲ့ ပြဲစား စီပြားေရးပုံစံနဲ႔ ေတာ့ တုိင္းၿပည္ စီးပြားေရးဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္လာမွာ ေတာ့ မဟုတ္ သလုိ၊ ဟုိလူ႔မ်က္ႏွာခ်ဳိေသြးရ၊ ဒီလူ႔ မ်က္ႏွာခ်ုိဳ ေသြးရတဲ့ ၿပည့္တန္ဆာ စီးပြားေရး ပုံစံ ပဲၿဖစ္ေနလိမ့္မယ္။ ေရရွည္ စီးပြားေရး အခြင့္အလမ္းေတြ ၀င္လာေအာင္ အေၿခအေနေတြ ကုိ ဖန္တီးတည္ေဆာက္ ေပးဖုိ႔လုိပါတယ္။

တနည္းအားၿဖင့္ အေလအအလႊင့္ၿဖစ္ေနမႈေတြကုိ ဖယ္ရွားၿခင္း၊ ေအာက္ေၿခ က ေန ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမႈေတြ ကုိ စတင္ လုပ္ေဆာင္ၿခင္းဟာ 5 S ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ ပုံစံရဲ႕ အေၿခခံက်တဲ့ နည္းလမ္းေတြပါ။ တကယ္ေတာ့ 5 S ရဲ႔ နည္းလမ္းပုံစံဟာ ကုန္ထုတ္လုပ္ေနၾကတဲ့ စက္ရုံ၊ အလုပ္ရုံေတြ အတြက္ သာ အက်ိဳးရွိတာ မဟုတ္ပါဘူး။ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး နယ္ပယ္အသီးသီးမွာ ပါ 5 S ရဲ႕ အေၿခခံက်တဲ့ ေတြးေခၚယူဆ နည္းလမ္းပုံစံ ဟာ အသုံးခ်လုိ႔ရပါတယ္။ အစုိးရ တုိင္းဟာ ဘ႑ာေရး လုိေငြၿပမႈေတြ ကုိ ၿဖစ္ေပၚလာေစတဲ့ အေလအလႊင့္ေတြ ကုိ ေဖာ္ထုတ္ ဖယ္ရွားရန္လုိအပ္တယ္။ ဒီလုိ ဖယ္ရွားဖုိ႔ 5 Sကုန္ထုတ္လုပ္မႈ ပုံစံရဲ႕ အေၿခခံက်တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ကုိ လက္ေတြ႔က်က် အေကာင္အထည္ ေဖာ္သင့္တယ္။