Sunday, October 16, 2011

ၿပားေနတဲ့ ကမၻာၾကီး နဲ႔ လုံး ေနတဲ့ ၿမန္မာၿပည္

အစုိးရ က ေငြေၾကး ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈဆုိင္ရာ ဓနရွင္ ကုမၸဏီၾကီးမ်ား ႏွင့္ ဘဏ္ၾကီး ေတြကုိ ေငြးေၾကးေထာက္ပံ့ ေပးေနမႈေတြ အေပၚ ဆန္႔က်င္တဲ့ လူ ၁၀,၀၀၀ ေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ မဲဒရစ္ ဆႏၵၿပပြဲ
-ၿမတ္စုိး-
၁၀.၁၆.၂၀၁၁

၂၀၀၇ ခုႏွစ္ က ၿမန္မာစီးပြားေရးပညာရွင္မ်ားတင္သြင္းခဲ့ေသာ Butterfly Effect on World Economic Cha၀s ေဆာင္းပါး ေရးသား မွ်ေ၀ ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေဆာင္းပါးမွာ ကမၻာ့စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြရဲ႕ သုံးသပ္ေဆြးေႏြးထားမႈေတြ ကုိ လည္း တင္ၿပေပးခဲ့ပါတယ္။

သူတုိ႔ရဲ႕ သုံးသပ္ခ်က္ေတြထဲ က မန္္ဆာခ်ဴးဆတ္ စက္မႈတကၠသုိလ္ ( MIT) မွ ရာသီဥတုႏွင့္ ဇလေဗဒ ပညာရွင္ တဦး ၿဖစ္တဲ့ အက္ဒ၀ပ္လုိရင့္ဇ္ ( Edward Lorenz) ရဲ႕ ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္ ကုိ လက္ရွိစီးပြားေရး အေၿခအေနနဲ႔ ႏွဳိင္းယွဥ္ၿပီး သုံးသပ္ေဆြးေႏြးထားခဲ့တယ္။ ဒီ ယူဆခ်က္အရ ေၿမာက္အေမရိက က လိပ္ၿပာတေကာင္ အေတာင္တဖ်တ္ဖ်တ္ ရုိက္ခတ္ လုိက္မႈေၾကာင့္ အင္အားၾကီးမားတဲ့ ဆူနာမီ လႈိင္းလုံးၾကီးဟာ ကမၻာ့ႏုိင္ငံအသီးသီး စီကုိ ဦးတည္ၿပီး ရုိက္ခတ္ေစမယ္ ဆုိတဲ့ အခ်က္ပါ။ ဒီ ေဆြးေႏြးမႈ ထဲမွာ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံမွာ ၿဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေၿခအေနဟာ အၿခားႏုိင္ငံေတြကုိ သက္ေရာက္ ေစႏုိင္တယ္ လုိ႔ ေဖာ္ၿပခဲ့တယ္။ ယေန႔ ကမၻာ့ႏုိင္ငံ အသီးသီးမွာ ရင္ဆုိင္ေနၾကရတဲ့ စီးပြားေရး နဲ႔ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ ၿပႆနာမ်ား ကုိ ၾကည့္ၿခင္းအားၿဖင့္ ဒီအခ်က္ဟာ မွန္ကန္မႈရွိေၾကာင္း သက္ေသၿပေနတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့လ နယူေယာက္ၿမိဳ႔ မွာ စတင္ခဲ့တဲ့ အစုိးရ က ေငြေၾကး ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈဆုိင္ရာ ဓနရွင္ ကုမၸဏီၾကီးမ်ား ႏွင့္ ဘဏ္ၾကီး ေတြကုိ ေငြးေၾကးေထာက္ပံ့ ေပးေနမႈေတြ အေပၚ ဆန္႔က်င္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵၿပ ေနမႈ ဟာ ရက္ေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္ ၾကာ သြားၿပီးေနာက္ ဒီ ဆႏၵၿပမႈေတြဟာ ေၿမာက္အေမရိက၊ ဥေရာပ၊ ႏွင့္ အာရွ ၿမိဳ႔ၾကီးေတြ ကေန တကမၻာလုံး ကုိ ကူးစက္သြားေနပါၿပီ။ ႏုိင္ငံတကာ ၿမိဳ႔ေတာ္ေတြၿဖစ္ၾကတဲ့ နယူးေယာက္၊ တုိရြန္တုိ၊ ေအသင္၊ လန္ဒန္၊ ပဲရစ္ ၊ ဇူးရစ္၊ ဘရာဆယ္လ္၊ အမ္ဆာဒမ္၊ မဲဒရစ္၊ ဖရန္႔ဖြတ္၊ စေတာ့ဟုမ္း၊ တဲလ္အဗီ၊ ေယာင္ေကာင္၊တုိက်ိဳ နဲ႔ ဆုိးလ္ၿမိဳ႕ ေတြမွာ အစုိးရေတြက ေငြေၾကးဆုိင္ရာ ဓနရွင္ ဘဏ္ ကုမၸဏီၾကီးေတြ ကုိ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေပး က်ားကန္မႈေတြ ကုိ ဆန္႔က်င္တဲ့ ဆႏၵၿပမႈေတြ ကုိ က်င္းပ ေနၾကပါၿပီ။

အမ္ဆာဒမ္ လူထုဆႏၵထုတ္ေဖာ္ပြဲ ( ဓာတ္ပုံ CNN)
လူ ၇၀၀၀ ေက်ာ္ တက္ေရာက္တဲ့ ဘရာဆယ္လ္ လူထုဆႏၵထုတ္ေဖာ္ပြဲ

ဆႏၵၿပသူေတြဟာ လက္ရွိ အလုပ္လက္မဲ့ၿပႆနာ၊ အစုိးရ က အခြန္ တုိးၿမင့္ေကာက္ခံမႈေတြ၊ လစာၿဖတ္ေတာက္မႈေတြ အေပၚ ကန္႔ကြက္ ရွဳံ႔ခ် ဆႏၵ ထုတ္ေဖာ္ၿပသခဲ့ၾကတယ္။ အခ်ိဳ႔ၿမိဳ႔ၾကီးေတြ မွာေတာ့ ရဲ ႏွင့္ ဆႏၵၿပသူေတြ အၾကား အၾကမ္းဖက္ အၿပန္အလွန္တုိက္ခုိက္မႈေတြ ၿဖစ္ပြားခဲ့တယ္။ ဆႏၵၿပသူေတြထဲမွာ အလုပ္လက္မဲ့ၿဖစ္ေနသူ ေတြ ပါ၀င္သလုိ၊ အလုပ္အကုိင္ရွိသူေတြလည္းပါ၀င္ၾကၿပီး၊ အတုိက္အခံ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ နာမည္ေက်ာ္ အႏုပညာရွင္မ်ား ႏွင့္ ရုပ္ရွင္ သရုပ္ေဆာင္မ်ား၊ အလႊာေပါင္းစုံ အသီးသီးက ပါ၀င္ခဲ့ၾကၿပီး၊ ဆႏၵၿပမႈ ကုိ ေထာက္ခံေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္ၿပသခဲ့ၾကတယ္။

အာရွတုိက္ မွာေတာ့ စီးပြားေရး အားေကာင္းတဲ့ ဂ်ပန္ ႏုိင္ငံဟာ က ဆူနာမီ၊ ႏ်ဴကလီးယားယုိစိမ့္မႈ ၿပႆနာ တုိ႔ ေၾကာင့္ စီးပြားေရး နာလန္ထူ လာဖုိ႔ ႏွစ္အေတာၾကာ စိမ္ေခၚမႈမ်ားစြာနဲ႔ ရင္ဆုိင္ၾကရလိမ့္မယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းေနၾကတယ္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ကမၻာ့စီးပြားေရး ကပ္ဆုိက္ခ်ိန္က စၿပီး၊ ဂ်ပန္ အစုိးရ အဆက္ဆက္ တုိင္းဟာ စီးပြားေရး ၿပန္လည္ ဦးေမာ့လာဖုိ႔ နည္းလမ္းေပါင္းစုံ နဲ႔ အေၿဖရွာခဲ့ၾကတယ္။ ဂ်ပန္ ဗဟုိဘဏ္ဟာ စီးပြားေရး အားေကာင္းလာေစဖုိ႔ အတုိးႏွဳန္း ကုိ သုည ရာခုိင္ႏွုန္းအထိ ေလ်ာ့ခ်ခဲ့ၾကတယ္။ စီးပြားေရး ၿပန္လည္ေကာင္းမြန္ေအာင္ နည္းလမ္းေပါင္းစုံနဲ႔ အေၿဖရွာတာ မေအာင္ၿမင္ၾကလုိ႔ ဂ်ပန္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ေလးဦး ၅ ႏွစ္ အတြင္း ႏုတ္ထြက္ခဲ့ၾကတယ္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ က ေန ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ အထိ ၅ ႏွစ္ အေတာ္ အတြင္း ဂ်ပန္၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ၅ ေယာက္ ေၿပာင္းလဲ ခဲ့ၿပီးပါၿပီ။

ဒါေၾကာင့္မုိ႔ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရး ကုိ ေလ့လာ သုံးသပ္ေနသူေတြကေတာ့ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ က စတင္ခဲ့တဲ့ ကမၻာ့စီးပြားေရး ကပ္ဆုိးၾကီးေၾကာင့္ ကမၻာ့ႏုိင္ငံ အသီးသီးမွာ Japanization ၿဖစ္လာလိမ့္မယ္လုိ႔ သုံးသပ္ေနၾကတယ္။ ဆုိလုိတာက ကမၻာ့ႏုိင္ငံ အသီးသီးမွာ ဂ်ပန္ အစုိးရေတြလုိ စီးပြားေရး နာလန္ထူလာေအာင္ တုိက္ပြဲ၀င္ရင္း အစုိးရ အေၿပာင္းအလဲ ေတြ ရွိလာလိမ့္မယ္လုိ႔ သုံးသပ္ထားၾကတယ္။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံ မွာလည္း အုိဘားမား ဟာ ေနာက္ထပ္ သက္တမ္း အတြက္ အလားအလာ နည္းလာ ေနၿပီ လုိ႔ သုံးသပ္ထားၾကတယ္။ အာရပ္မွာေတာ့ အဏာရွင္ေတြ တဘုန္းဘုန္းလဲက်ခဲ့ၾကတယ္။

ၿမန္မာႏုိင္ငံ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံ ၿဖစ္တဲ့ ထုိင္းႏုိင္ငံ မွာေတာ့ လက္ရွိရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ေရၾကီးမႈဒဏ္ေၾကာင့္ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ စက္ရုံ၊အလုပ္ရုံေတြ ပ်က္စီးသြားၾကတယ္။ ကမၻာ့စီးပြားေရးကပ္ဆုိး ႏွင့္ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ေတြေၾကာင့္ အေရာင္းက်ဆင္းေနတဲ့ တုိယုိတာ၊ ဟြန္ဒါ ဂ်ပန္ ေမာ္ေတာ္ကား ကုမၸဏီၾကီးေတြဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံ သဘာ၀ ေရၾကီးမႈ ဒဏ္ေၾကာင့္ အာရွ ခံစစ္ ထပ္မံ က်ိဳးေပါက္ သြားခဲ့ၿပန္ပါၿပီ။ ေလာေလာဆယ္ ေရလႊမ္းမုိးမႈေၾကာင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ တုိယုိတာ၊ ဟြန္ဒါ ဂ်ပန္ ေမာ္ေတာ္ကား လုပ္ငန္းေတြရဲ႕ ထုတ္လုပ္မႈေတြ ရပ္ဆုိင္းခဲ့ရတယ္။ ဒီကုမၸဏီၾကီးေတြမွာ suppliers လုိ႔ေခၚတဲ့ သူတုိ႔ကုိ မွီခုိ လုပ္ကုိင္ေနၾကတဲ့ လုပ္ငန္းေတြဟာလည္း ကုမၸဏီေပါင္း ရာနဲ႔ခ်ီရွိၾကတာမုိ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံ မွာ အလုပ္လက္မဲ့ ၿပႆနာ ၾကီးမားမႈ ႏွင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈေတြ က်ဆင္းလာေစမွာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ဒီေန႔ ထုိင္းအစုိးရ က ေရၾကီးမႈ ေၾကာင့္ ပ်က္စီးမႈေတြကုိ ကိန္းဂဏန္းအခ်က္အလက္နဲ႔ ထုတ္ေဖာ္ေၾကညာ သြားခဲ့တယ္။ ဘန္ပ အင္ ေဒသ တစ္ခုထဲမွာပင္ စက္ရုံေပါင္း ၉၀ ႏွင့္ အလုပ္သမား ၆၀, ၀၀၀ ေက်ာ္ အလုပ္အကုိင္ ရပ္စဲသြားခဲ့ၿပီး၊ ဆုံးရွဳံးမႈ ၁၉၄ ဘီလီယံ ဘတ္ ေက်ာ္ရွိတယ္လုိ႔ အတည္ၿပဳ ေၿပာဆုိခဲ့တယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ေရလႊမ္းမုိးမႈေၾကာင့္ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ စက္ရုံေပါင္း ရာေက်ာ္ပ်က္စီး မႈေတြရွိေၾကာင္း အစုိးရ က ထုတ္ေဖာ္ေၿပာဆုိခဲ့တယ္။

ထုိုိင္းႏုိင္ငံ ေရလႊမ္းမုိး မႈ ခံခဲ့ရတဲ့ ဟြန္ဒါ ေမာ္ေတာ္ကားစက္ရုံ

ထုိုိင္းႏုိင္ငံ ေရလႊမ္းမုိး မႈ ခံခဲ့ရတဲ့ တုိယုိတာ ေမာ္ေတာ္ကားစက္ရုံ


ထုိင္းႏုိင္ငံ လက္ရွိခံစားေနရတဲ့ သဘာ၀ေဘးဒုကၡေတြေၾကာင့္ ၊ ထုိင္းႏုိင္ငံ ကုိ မွီခုိအားထားေနၾကတဲ့ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြ အားလုံး ကုိ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြရွိလာပါလိမ့္မယ္။ အလုပ္လက္မဲ့ၿပႆနာေတြ၊ ကုန္ေစ်းႏွဳန္းၾကီးၿမင့္မႈေတြ၊ စားနပ္ရိကၡာၿပႆနာေတြ၊ ကုန္သြယ္မႈေတြ အေပၚ ကုိ အၾကီးအက်ယ္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိလာေတာ့ မွာ ၿဖစ္တယ္။ ဘန္ေကာက္ ၊ အယုဒယ က စတင္မဲ့ ဆူနာမီလႈိင္းလုံး ဟာ ၿမန္မာႏုိင္ငံ အပါအ၀င္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြ ကုိ ရုိက္ခတ္ဖုိ႔ ဦးတည္ ေၿပးလႊားေနပါၿပီ။

ယေန႔ ကမၻာ့ခ်မ္းသာတဲ့ ႏုိင္ငံ အသီးသီးဟာ လည္း ကုိယ့္ႏုိင္ငံအတြင္းရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ၿပႆနာ မ်ား ကုိ ေၿဖရွင္းေနၾကရလုုိ႔ ၿပားခ်ပ္ ေနၿပီ ဆင္းရဲမြဲေတေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြကုိ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ ေထာက္ပံ့မႈေတြ ကုိ အရင္ကလုိ ေထာက္ပံ့ကူညီႏုိင္ၾကေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

က်ိန္းေသတာကေတာ့ ကမၻာ့ႏုိင္ငံ အသီးသီးဟာ ၿပားခ်ပ္လာၿပီး၊ ၿမန္မာႏုိင္ငံ ကေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေၿခခံဥပေဒေတြ၊ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္ေတြ၊ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ၊ ၿပည္တြင္းစစ္ေတြ၊ အစြန္းေရာက္ လူမ်ဳိးေရးစြဲ ေတြ နဲ႔ လုံးခ်ာပတ္ခ်ာ လုိက္ေနတုန္းပဲ။ ကမၻာၾကီးက ၿပားၿပီး၊ ၿမန္မာၿပည္ ကေတာ့ လုံး ကာ ဆန္႔က်င္ဘက္ လားရာ ကုိ ဦးတည္ေနတုန္းပါပဲ။

Tuesday, October 11, 2011

တုိင္းၿပည္မွာ တံခါးေတြ ဖြင့္ဖုိ႔ အခ်ိန္တန္ၿပီ




-ၿမတ္စုိး-
၁၀.၀၈.၂၀၁၁

ၿမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ က အစ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းယူခဲ့တာဟာ အခုဆုိ ၂၃ ႏွစ္ထဲ ကုိ ေရာက္ရွိခဲ့ပါၿပီ။ ၂၃ ႏွစ္အတြင္း ၿမန္မာၿပည္ရဲ႕ အၿခားတဖက္မွာ တည္ရွိေနတဲ့ ကမၻာၾကီးမွာ သိသိသာသာ တုိးတက္ေၿပာင္းလဲမႈေတြ ကုိ ေတြ႔လာရတယ္။ ဘာလင္တံတုိင္း ဆုိတာလဲ မရွိေတာ့ဘူး။ ဆုိဗီယက္ယူနီယံ ဆုိတာ မရွိေတာ့ဘူး။ ယူဂုိဆလားဗီးယားကေန တုိးတက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံငယ္ေတြေပၚထြက္လာတယ္။ တရုတ္က မဟာတံတုိင္းၾကီးမွာလဲ ပညာတက္လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ ေတြ ကုိ အစားထုိးခဲ့လုိ႔ တုိးတက္ေၿပာင္းလဲလာမႈ ေတြကုိ ေတြ႔လာရတယ္။ ဗီယက္နမ္ ကြန္ၿမဴနစ္ ႏုိင္ငံမွာ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရး စနစ္ လက္ေတြ႔က်က် လက္ခံ က်င့္သုံးလာတယ္။ အစုရွယ္ရာမ်ားကုိ ေရာင္း၀ယ္ႏုိင္တဲ့ Ho Chi Minh Stock Exchange (HOSE) ၾကီးကုိ ဟုိခ်ီမင္း ၿမိဳ႔ေတာ္မွာ ဂုဏ္ယူ၀ံ့ၾကြားစြာ တည္ေထာင္ခဲ့တာ ေတြ႔ရတယ္။ အေ႔ရွေတာင္အာရွက အာဏာရွင္ေတြ၊ အာဖရိက က အာဏာရွင္ေတြ၊ အာရပ္က အာဏာရွင္ေတြ အသွ်ဳိသွ်ဳိ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့တယ္။ “ဓညင္းသီး ႏွင့္ ၾကြက္စုတ္ လုိ႔ တင္စား ေခၚဆုိခံခဲ့ၾကရတဲ့ ကြန္ၿမဴနစ္ နဲ႔ ဘူစြာ အရင္းရွင္ အၾကားရွိ စစ္ေအးတုိက္ပြဲ ေတြ၊ အေတြးအေခၚ ဆုိင္ရာ ပဋိပကၡေတြ ေနရာမွာ အာဏာရွင္ ေအာက္က လြတ္ေၿမာက္မႈ တုိက္ပြဲနဲ႔ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ ဆုိင္ရာ တုိက္ပြဲ မ်ားက အစားထုိးလာခဲ့ၾကတယ္ ေတြ႔လာရတယ္။

အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံ ေတြမွာ လည္း လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အမ်ိဳးသမီး ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္သစ္ေတြ၊ စီးပြားေရးေခါင္းေဆာင္သစ္ေတြ နဲ႔ အစားထုိး ၿပီး တုိင္းၿပည္ကုိ ဦးေဆာင္လာေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ အာရွ ႏုိင္ငံေတြမွာ ကမၻာ့အဆင့္မွီ စီပြားေရး၊ ေငြေၾကးစနစ္ ဆုိင္ရာ ႏွင့္ အေၿခခံ အေဆာက္အအုံေတြ အခုိင္အမာ တည္ရွိလာတာ ေတြ႔ရတယ္။

အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ အတြင္း ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး တုိးတက္၊ ေၿပာင္းလဲမႈေတြ မရွိတာကေတာ့ ၿမန္မာႏုိင္ငံ ႏွင့္ ေၿမာက္ကုိရီးယား ႏွစ္ႏုိင္ငံ ပါပဲ။ ဒီႏွစ္ႏုိင္ငံဟာ ကမၻာ့အလယ္မွာ ေခတ္သစ္ ရဲ႕ “ဓညင္းသီး ႏွင့္ ၾကြက္စုတ္” လုိ႔ တင္စားေခၚဆုိခံ ေနရတယ္။

ဒီႏုိင္ငံေတြမွာ ကုိယ့္ႏုိင္ငံမွာ ကုိယ္ေနၿပီး ဧည့္စာရင္း တုိင္ရတာ၊ ေထာက္ခံစာလုပ္ရင္ အလွဴေငြေပး ရတာ အစဥ္အလာ ရွိေနတုန္းပဲ။ ကုိယ္ထူ ကုိယ္ထ ဆုိၿပီး စာသင္ခန္းေတြ၊ ေက်ာင္းေတြရဲ႕လိုအပ္ခ်က္ ေတြျဖစ္ တဲ့ အေဆာက္ အအံုျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းတာ၊ အသစ္ ေဆာက္လုပ္တာ၊ ေက်ာင္း ပရိေဘာဂ၊ ေက်ာင္း အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အေထြေထြ ပစၥည္းမ်ား စတာ ေတြအတြက္ကို ေက်ာင္းသား မိဘေတြဆီ အတင္းေတာင္းခံ ေနတာေတြ၊ စစ္ပြဲေတြမွာ ေပၚတာ ဆုိၿပီး လူေတြ ကုိ အတင္း အဓၶမ ဖမ္းဆီး ခုိင္းေစတာေတြ၊ ဒီႏွစ္ႏုိင္ငံမွာ ရွိေနတုန္းပဲ။

ၿမန္မာႏုိင္ငံ ကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြဟာ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ ႏွစ္ရွည္ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ထားၿခင္းခံေနရတယ္။ ႏွစ္ပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ အတြင္းမွာ လူဦးေရရဲ႕ ၃ ပုံ ၁ ပုံ ဟာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈေအာက္မွာေနေနၾကရတယ္။ လူဦးေရ ၄ သန္းေက်ာ္ဟာ လည္း ၿမန္မာၿပည္က ထြက္ခြာၿပီး ႏုိင္ငံတကာ အရပ္ရပ္မွာ အလုပ္လုပ္ကုိင္ေနၾကရတယ္။ တုိင္းၿပည္မွာ လူငယ္ေတြ ထြက္ခြာသြားတဲ့ အတြက္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြ ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရတယ္။ လူလတ္တန္းစား တေၿဖးေၿဖး ေပ်ာက္ကြယ္လာၿပီး စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရးေတြ မွာ အဖက္ဖက္ က ပ်က္စီးယုိယြင္းမႈေတြ ရွိလာခဲ့တယ္။ နယ္ပယ္ အသီးသီး၌ အရည္အေသြး ေကာင္းမြန္သည့္ အနာဂတ္လူငယ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ဆုံးရွဳံးခဲ့ရတယ္။

ၿမန္မာၿပည္ မွာ တကၠသုိလ္ေက်ာင္း မွာ ဆရာေတြနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြဟာ မုိးထဲ၊ေလထဲ၊ ေတာထဲမွာ ပညာသင္ၾကားေနရတယ္။ ၿမိဳ႔ေတာ္ ရန္ကုန္က ဒဂုံၿမိဳ႔သစ္ က တကၠသုိလ္ေက်ာင္းေတြဆုိ နားဂစ္ တုိက္ၿပီးကတည္း က အခုထိ စစ္အစုိးရ က အပ်က္အစီးေတြ ကုိ မၿပင္ဆင္ေပးႏုိင္ေသးဘူး။ ပညာေရးစနစ္မွာ ယခင္က အာရွ မွာ နံမည္ၾကီးခဲ့ ၿမန္မာႏုိင္ငံက တကၠသုိလ္ေတြဟာ ေတာလက္ ေက်းရြာ ေတြကုိပင္ အပုိ႔ခံခဲ့ရတယ္။ ၿမိဳ႔ၿပ တကၠသုိလ္ ပညာေရး ကေန ကုိယ္ထူကုိယ္ထ ေက်းလက္ ပညာေရး ကုိ ေၿပာင္းလဲလာခဲ့တယ္။

စြမ္းအင္ အရင္းအၿမစ္ ေပၚမ်ားတဲ့ ၿမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ ၿပည္သူေတြ ဟာ ကိုယ္ထူ ကိုယ္ထစနစ္နဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ ဓာတ္အား စနစ္ကေန ဓာတ္အား ရယူေနရတုန္းပဲ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ေန႔က ပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေက်းလက္ေတာရြာ ေပါင္း ၆ ေသာင္းေက်ာ္ ရွိသည့္အနက္ ၂ ေထာင္ေက်ာ္သာ လွ်ပ္စစ္မီး ေပးႏိုင္ေသးေၾကာင္း လွ်ပ္စစ္ ၂ ဝန္ႀကီး ဆုိသူ ဦးခင္ေမာင္စိုးက လႊတ္ေတာ္တြင္ အတည္ၿပဳ ေျပာၾကားသြား ခဲ့ျပန္ေသးသည္။ ဒီ အေၿခအေနအရ အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္အတြင္း အာဏာသိမ္း အစုိးရဟာ တုိင္းၿပည္အတြင္း အေရးပါတဲ့ အေၿခခံအေဆာက္အအုံေတြကုိ မတည္ေဆာက္ႏုိင္ခဲ့ဘူး၊ ထိေရာက္တဲ့ ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈေတြ မၿပဳလုပ္ခဲ့ဘူး ဆုိတာ ေပၚလႊင္ထင္ရွားေနပါတယ္။ တနည္းအားၿဖင့္ စီးပြားေရးမွာ အဓိကအေရးပါတဲ့ စြမ္းအင္ဆုိင္ရာ ရင္ႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈေတြကုိ မၿပဳလုပ္ခဲ့တာေပၚလႊင္ေနတယ္။ စြမ္းအင္ဆုိင္ရာ ရင္ႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈေတြ မၿပဳလုပ္ပဲ၊ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ စက္မႈႏုိင္ငံေတာ္ အိမ္မက္ မက္ေနတာဟာ ဖုိးလမင္းၾကီး ထမင္းဆီဆန္း ေရႊလင္ဗန္း နဲ႔ ယူလာခဲ့ပါလုိ႔ ေၿပာေနသလုိၿဖစ္ေနတယ္။

စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ဆုိးၾကီးေအာက္မွာ တုိးတက္ေၿပာင္းလဲလာခဲ့တာေတြကေတာ့ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀မႈ ေတြကုိ ကိန္းဂဏန္းအခ်က္အလက္နဲ႔ေတာင္ မေဖာ္ၿပႏုိင္တဲ့ ေခတ္ပ်က္သူေဌးေတြ မႈိလုိေပၚထြက္လာတာ ေတာ့ေတြ႔ရတယ္။ ေခတ္ပ်က္သူေဌးေတြေၾကာင့္ ၿမန္မာၿပည္ က အိမ္ေၿမယာေတြ ဟာ နယူးေယာက္၊ လန္ဒန္၊ ကယ္လီဖိုးနီးယား၊ တုိရြန္တုိ က အိမ္ေစ်းေတြထက္ေတာင္ အဆမတန္ ၾကီးမားတယ္။

ယေန႔ ေတာ့ သိန္းစိန္ အစုိးရ ဟာ အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္အတြင္း ႏုိင္ငံေရးၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမႈေတြ မရွိပဲ၊ စီးပြားေရးမွာ တုိးတက္ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူးဆုိတာ စတင္ ၀န္ခံ လာတယ္ေတြ႔ရတယ္။ တကယ္ေတာ့ၿမန္မာၿပည္ဟာ ေၿပာင္းလဲမႈေတြ ၿပဳလုပ္ဖုိ႔ အခ်ိန္တန္ေနပါၿပီ။
တကယ္ တုိင္းၿပည္ကုိ တုိးတက္ေအာင္ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ ပါးစပ္ကေန ေၿပာလုိ႔ ၊လုပ္လုိ႔မရပါဘူး။ တုိင္းၿပည္ကုိ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲဖုိ႔ မလုပ္ခင္၊ ကုိယ့္ကုိ ကုိယ္ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲဖုိ႔ ၊ ကုိယ့္ ပတ္၀န္းက်င္မွာ စြဲကပ္ေနတဲ့ အေတြးအေခၚဆုိးေတြ၊ အစြန္းေရာက္ လူဆုိးေတြ ကုိ ေၿပာင္းလဲဖုိ႔ လုိပါတယ္ ။ တုိးတက္မႈေတြ ကုိ လ်င္ၿမန္စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္းရွိတဲ့လူေတြ လုိတယ္။ နယ္ပယ္ အသီးသီး မွာ အတက္ပညာရွင္ ေတြ၊ အေတြ႔အၾကံဳရွိတဲ့ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ အမ်ားၾကီးလုိတယ္။ ဒီလုိ အရည္အခ်င္းရွိတဲ့ လူေတြ ရဖုိ႔၊ တုိင္းၿပည္ မွာ ေပ်ာက္ဆုံးခဲ့ရတဲ့ လူသား အရင္းအၿမစ္ေတြ ကုိၿပန္လည္ ရရွိဖုိ႔ လက္ေတြ႔က်တဲ့ ဥပေဒေတြၿပဌာန္းေပးဖုိ႔လုိတယ္။ စစ္မွန္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈေတြ အၿမန္လုပ္ဖုိ႔လုိတယ္။

ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသမားေတြ မလႊတ္ေပးသ၍ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ မွာ တရားမွ်တမႈ ရွိေအာင္ မလုပ္ႏုိင္သေ႔ရွႊ၊ တနည္းအားၿဖင့္ ႏုိင္ငံေရး မွာ လက္ေတြ႔က်တဲ့ သိသာထင္ရွားတဲ့ တုိးတက္မႈေတြ မရွိလာဘူး ဆုိရင္ တုိင္းၿပည္စီးပြားေရးဟာ တုိးတက္လာမွာ မဟုတ္သလုိ၊ တုိင္းၿပည္ဟာ လည္း တုိးတက္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။ တုိင္းၿပည္ဟာ မတုိးတက္ဘူးဆုိရင္ လူေနမႈ အဆင့္အတန္းေတြလည္း ၿမွင့္တင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံမွာ စနစ္ၾကီးကုိ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ဖုိ႔ ေဆးၿမီးတုိေတြနဲ႔ ကုထုံး လုိ႔ေတာ့ မရပါဘူး။ အေၿခခံ အေဆာက္အအုံ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာပ်က္စီးခဲ့တဲ့ ၿမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ စုိက္ပ်ိဳးေရး၊ စြမ္းအင္ နယ္ပယ္ေတြ ကုိ အရည္အေသြး ၿမင္႔တင္ေပးဖုိ႔ အစုိးရရဲ႕ ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈေတြ အမ်ားၾကီးလုိတယ္။ တုိင္းၿပည္အတြင္း အသိပညာ၊ အတက္ပညာ အေၿခခံ အားေကာင္းတဲ့ Institutions ေတြ တုိးတက္မ်ားၿပားလာဖုိ႔လုိတယ္။ အသိပညာ၊ နည္းပညာရပ္ဆုိင္ရာ သုေတသန လုပ္ငန္းမ်ားမွာ အစုိးရ က ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈ မရွိပဲ ဘာၿပဳၿပင္ ေၿပာင္းလဲမႈေတြ ၿဖစ္လာမွာေတာ့မဟုတ္ဘူး။ လက္ေတြ႔က်တဲ့ တုိးတက္ေၿပာင္းလဲမႈေတြလဲ ၿဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကြန္ဖရင့္ေတြ က်င္းပ၊ လူေတြကုိ ေခၚ၊ စာတမ္းၾကီးေတြဖတ္၊ အၾကံေပး အဖြဲ႔ေတြ ဖြဲ႔ယုံနဲ႔ ၿမန္မာၿပည္ ကုိ သိသိသာသာ တုိးတက္ေၿပာင္းလဲ ေပးႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး ဆုိတာ သိန္းစိန္ ရုပ္ေသးအစုိးရ သတိၿပဳမိဖုိ႔လုိတယ္။

အာဏာရွင္စနစ္ဆုိးေအာက္မွာ အဖက္ဖက္က ပ်က္စီးယုိယြင္းသြားခဲ့ တုိင္းၿပည္ ၿပန္လည္ထူေထာင္ဖုိ႔ အတြက္ ႏုိင္ငံတကာ က ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈေတြ၊ နည္းပညာ အတက္ပညာေတြ၊ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈေတြ အမ်ားၾကီးလုိတယ္။ ဒီလုိ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈေတြ ရရွိဖုိ႔ အတြက္ ႏုိင္ငံတကာ နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ဖုိ႔ လုိတယ္။ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္းဖုိ႔အတြက္ ပိတ္ဆုိ႔ထားတဲ့ တံခါးေတြ ရုိက္ဖ်က္ဖုိ႔လုိတယ္။ အစြန္းေရာက္ အၿမင္ဆုိးေတြ၊ အၿမင္ က်ဥ္းေၿမာင္းတဲ့ အေတြးေခၚေတြ နဲ႔ တုိင္းၿပည္ကုိ အေမွာင္ခ်ထားမႈ ေတြ ကုိ ဖြင့္ေပးဖုိ႔ လုိ ေနပါၿပီ။

တကယ္လုိ႔သာ ဒီမိုး၊ ဒီေလ၊ ဒီလူ၊ ေတြနဲ႕ ဒီႏွဳန္း အတုိင္း တုိင္းၿပည္ ကုိ ဆက္လက္ ဦးေဆာင္ေနရင္ေတာ့ တုိင္းၿပည္မွာ ဘာမွ ထူးၿခားတဲ့ တုိးတက္ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲမႈေတြ ရွိလာမွာ မဟုတ္ပါဘူး လုိ႔ပဲ ေၿပာပါရေစ။