အာဏာရွင္ ေတြ ေရြးခ်ယ္ရမဲ့ လမ္း

Yemen leader in Saudi Arabia for power-transfer deal

-ၿမတ္စုိး-
၁၁.၂၄.၂၀၁၁

လူဦးေရ ၂၅ သန္း နီးပါးရွိတဲ့ ယီမင္ႏုိင္ငံမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၃ ႏွစ္ ၾကာ အာဏာရွင္ လုပ္ခဲ့တဲ့ ယီမင္ သမၼတ ဆာေလး ရာထူး က ႏုတ္ထြက္ေပးၿပီး အာဏာလဲႊေျပာင္းေရးအစီအစဥ္ကို အတုိက္အခံေတြနဲ႔ ဗုဒၶဟူးေန႔က သေဘာတူ လက္မွတ္ ေရးထိုးလိုက္ၾကပါတယ္။

ေဆြးေႏြးမႈေတြ ကုိ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယား ႏိုင္ငံ မွာ က်င္းပခဲ့ၿပီး၊ ကုလသမဂၢ၊ ပင္လယ္ေကြ႔ အာရပ္ႏုိင္ငံအဖြဲ႔႔အစည္း အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႔ ေ႔ရွေမွာက္မွာ ဆာေလး နဲ႔ အတိုက္အခံေတြ အၾကား ယင္း သေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ထိုး ခဲ့ၾကတာၿဖစ္တယ္။

ဒီ သေဘာတူ ညီခ်က္ အရ-

(၁) လက္ရွိ တုိင္းၿပည္ အာဏာ ကုိ ဒု သမၼတ ဟာဒီ ကုိ ရက္ ၃၀ အတြင္း အာဏာလဲႊေပးရမယ္။

(၂) အတုိက္ အခံ ေတြပါ၀င္တဲ့ ညီညြတ္ေရး ၾကားၿဖတ္ အစုိးရ ကုိ ဖြဲ႔စည္းရမယ္။

(၃) သမၼတ ေရြးေကာက္ပဲြေတြကို ရက္ေပါင္း ၉၀ အတြင္း (သို္႔) ေစာေစာစီးစီး လုပ္ေပးဖို႔

သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ထဲမွာ ပါရွိတယ္။

ဆာေလး က ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယား က ေန အေမရိကန္ႏုိင္ငံ နယူးေယာက္ၿမိဳ႔ ႔ ေဆးကုသဖုိ႔ သြားေရာက္ဖုိ႔ရွိေၾကာင္း ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း ကုိ ေၿပာဆုိခဲ့တယ္လုိ႔ လည္း သတင္းေတြထဲမွာ ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။

သေဘာတူညီခ်က္အရ ယီမင္ မွာ က်င္းပမဲ့ လာမဲ့ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္ခင္ သတင္းမီဒီယာေတြရဲ႕ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ၊ လက္ရွိ အာဏာရ အစုိးရ ရဲ႔ သတင္းဌာနေတြကုိ ပုဂၢလိက အၿမန္ လႊဲေၿပာင္းေပးဖုိ႔၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ မဲဆြယ္စည္းရုံးမႈေတြမွာ လြတ္လပ္မႈ၊ တရားမွ်တာမႈ၊ တရားဥပေဒ စုိမုိးမႈေတြ ရွိဖုိ႔ ေတြ ကေတာ့ ေမးခြန္းထုတ္ စရာေတြရွိေနတုန္းပါ။

သေဘာတူ လက္မွတ္ထုိးမႈ မွာ မပါ၀င္တဲ့ အတုိက္အခံ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ကေတာ့ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယား ႏိုင္ငံမွာ သေဘာတူခဲ့တဲ့ အတုိက္အခံ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ ယီမင္ၿပည္သူလူထုတရပ္လုံးကုိ ကုိယ္စားမၿပဳဘူး။ အာဏာရွင္ ဆာေလ ဟာ ယီမင္ႏုိင္ငံမွာ လူသားေတြအေပၚ သူက်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြမွာ တာ၀န္ရွိတာေၾကာင့္ တရားမွ်တစြာ ဥပေဒေဘာင္ထဲ က ေၿဖရွင္းမႈ ခံယူရအုန္းမယ္လုိ႔ ေတာင္းဆုိေနၾကတယ္။

တခ်ိဳ႔ ႏုိင္ငံေရးေလ့လာ အကဲခတ္ေနသူေတြ ကေတာ့ အာဏာရွင္ ဆာေလး ႏုတ္ထြက္ေပးဖုိ႔ လေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာေအာင္ ဆႏၵၿပေနၾကသူေတြ၊အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ သေဘာတူေဆြးေႏြးပြဲမွာ မပါ၀င္တဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံေရး မၿငိမ္မသက္မႈေတြ၊ ဆႏၵၿပမႈေတြ၊ လမ္းမေတြေပၚ မွာ အစုိးရတပ္ ႏွင့္ ဆႏၵၿပသူေတြ အၾကား အၾကမ္းဖက္ တုန္႔ၿပန္မႈေတြ ဆက္လက္ရွိေနလိမ့္မယ္လုိ႔ သုံးသပ္ထားၾကတယ္။

အေမရိကန္ သမၼတ အုိဗားမား ကေတာ့ ဆာေလ ရာထူးက ႏုတ္ထြက္လုိက္ၿခင္းဟာ ယီမင္ႏုိင္ငံ ရဲ႕ သမုိင္းသစ္ကုိ စတင္လုိက္တာလုိ႔ေၿပာဆုိလုိက္ၿပီး၊ ၈ လ ၾကာ အတုိက္အခံေတြ နဲ႔ အစုိးရ အၾကား တင္းမာမႈေတြ ႏွစ္ဖက္စလုံးက ေလ်ာ့ခ်ၿပီး၊ အၿမန္ဆုံး ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးကာ ဒီမုိကေရ စီလမ္းေၾကာင္း ကုိ အၿမန္ေဖာ္ေဆာင္ ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့တယ္။ လူမ်ဳိးစု အခ်င္းခ်င္း၊ ဘာသာေရး အဖြဲ႔အစည္းအခ်င္းခ်င္း၊ အတုိက္ အခံ အင္အားစု အခ်င္းခ်င္း သေဘာထား ကြဲလႊဲမႈေတြ ရွိေနတာေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ဆက္လက္ ၿဖစ္ေပၚလာမွာ ကုိလည္း ႏုိင္ငံတကာ အစုိးရေတြက စုိးရိမ္ေနၾကတယ္။

အတုိက္အခံေတြ ကေတာ့ သမၼတ ဆာေလ ႏုတ္ထြက္သြားေပမဲ့၊ သူရဲ႔ မိသားစု၀င္ ေတြဟာ လက္ရွိအစုိးရ အဖြဲ႔မွာ အေရးပါတဲ့ ထိပ္တန္းရာထူမ်ား ႏွင့္ အာဏာေတြ ကုိ ဆက္လက္ ခ်ဳပ္ကုိင္ထားဆဲလုိ႔ ေထာက္ၿပၾကၿပီး၊ သူ႔ရဲ႔ မိသားစု ၀င္ေတြဟာ အဂၤလန္ နဲ႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေတြ မွာ ေဒၚလာ သန္းခ်ီ ပုိင္ဆုိင္မႈေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔ စြပ္စြဲေနၾကတယ္။ အာဏာရွင္ ဆာေလးရဲ႕ မိသားစုေတြ ရာထူးက ႏုတ္ထြက္ၾကဖုိ႔ ကုိလည္း ဆႏၵၿပသူေတြက ေတာင္းဆုိေနၾကတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္လ က စစ္တပ္မွာ အေရးပါတဲ့ သံခ်ပ္ကာ တပ္မွဴးၾကီး ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ အလီအယ္မာ (Ali Mohsen al-Ahmar) ဟာ သူရဲ႕ တပ္ဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အတူ သမၼတ ဆာေလ ကုိ ဆန္႔က်င္ခဲ့ၿပီး၊ ေၿမာက္ပုိင္း ၿမိဳ႔ေတာ္ ကုိ ထိမ္းခ်ဳပ္ထားခဲ့တယ္။ တပ္မွဴးၾကီး ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ အလီအယ္မာ ဟာ ေလာေလာဆယ္ ဆာေလရဲ႕ အာဏာကုိ ဆက္ခံမဲ့ သား အာမတ္ဆာေလး (Ahmed Ali Abdullah Saleh )၊ တူေတာ္သူ (Yahya Muhammad Saleh) တုိ႔ရဲ တပ္ေတြနဲ႔ အၿပင္းအထန္ တုိက္ပြဲ ၿဖစ္ပြားေနပါတယ္။

ယီမင္ အာဏာရွင္ ဆာေလး အေနနဲ႔ လစ္ဗ်ား အာဏာရွင္ ေဟာင္း ကဒါဗီ လုိ ဇတ္သိမ္း မွာ ကုိ အေတာေလး ေၾကာက္ရြံံ႕ေနပုံ ရတယ္။

အခ်ိန္ေနာက္မက်ခင္ ေတာ့ သူ႔ရဲ႕ မိသားစု၀င္ေတြ နဲ႔ ေနာက္လုိက္ေတြရဲ႕ ေနာင္ေရး ကုိၾကည့္ၿပီး အာဏာကုိ စြန္႔လႊတ္ ကာ ဒီမုိကေရစီ လမ္းေၾကာင္း ကုိ အၿမန္ ေဖာ္ေဆာင္မွာလား၊ လစ္ဗ်ား အာဏာရွင္ ေဟာင္း ကဒါဗီ ဇတ္သိမ္းခန္းလုိ လမ္းေပၚ မွာ ေခြးေသေကာင္ တေယာက္လုိ အဆြဲခံမလား ဆုိတာ က အႏွစ္ ၃၃ ႏွစ္ၾကာ အာဏာ အရသာ ကုိ ေပ်ာ္ေမြ႔ေနခဲ့တဲ့ အာဏာရွင္ ဆာေလး ႏွင့္ မိသားစု ၀င္ေတြ ေၿဖဆုိရမဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ဇတ္သိမ္းခန္းပါ။