အေမရိကန္ ေရြးေကာက္ပြဲ လဲ နီးလာၿပီ၊ ဘာလုိ႔ အသံတိတ္ေနသလဲ လုိ႔
ေမးလာလုိ႔ပါ။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး မွာ “ႏုိင္ငံေရး ႏွင့္ ပုဂၢဳိလ္ေရး” ေတြ
ဘယ္လုိဆက္ႏြယ္ၿပီး၊ ဘယ္လုိ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိခဲ့သလဲဆုိတဲ့ အေၾကာင္း
စဥ္းစားမိလာတယ္။ ဒီမွာတင္ ကေနဒီ မိသားစု ႏွင့္ ကလင္တန္မိသားစုေတြ အၾကား
ပုဂၢိဳလ္ေရး တုိက္ပြဲ အေၾကာင္း ေၿပးၿမင္လာမိေတာ့တာပါပဲ။
ကေနဒီမိသားစု အသုိင္းအ၀ုိင္း က အေမရိကန္ သမၼတေဟာင္း (John F. Kennedy ) ဂြ်န္ဖက္ကေနဒီရဲ႕ သား ဂြ်န္ -JFK Jr. ကုိ ေနာင္မွာ သမၼတ ၿဖစ္လာေစဖုိ႔ ပုိးေမြးသလုိေမြးထားခဲ့တယ္။ ဂြ်န္ဟာ ရုပ္ရည္ေခ်ာေမာၿပီး၊ အရည္အခ်င္း လည္းၿပည့္၀တဲ့ သူတေယာက္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ဂြ်န္ က ေလယာဥ္ပ်က္က်ၿပီး ရုတ္တရက္ ေသဆုံးသြားတယ္။ ဂြ်န္ အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကုန္သြားေတာ့ ခ်က္ခ်င္းဆုိသလုိ ကေနဒီမိသားစု ဟာ ႏုိင္ငံေရး အေတြ႔အၾကံဳ ႏုငယ္ေသးတဲ့ Caroline Kennedy- ကာရုိလုိင္း ကုိ ႏုိင္ငံေရး စင္ၿမင့္ေပၚ ကုိ အတင္းတြန္းတင္ေတာ့ပါပဲ။ ကာရုိလုိင္း ကုိ လစ္လပ္လာတဲ့ နယူးေယာက္ ဆီနိတ္တာ အမတ္ ၀င္ေရြးဖုိ႔ စီစဥ္ခဲ့ၾကတယ္။ နယူးေယာက္ ဆီးနိတ္ေရြးပြဲ မွာ သမၼတ ကေတာ္ၿဖစ္ခဲ့တဲ့ ၀ါရင့္ႏုိင္ငံေရးသမား ေဟလာရီ နဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ဖုိ႔ၿဖစ္လာေတာ့ ဆီးနိတ္အမတ္ ၀င္မေရြးေတာ့ပဲ၊ ေနာက္ဆုတ္ သြားခဲ့ရတယ္။ ဒီၿဖစ္စဥ္ ဟာ ကေနဒီ မိသားစု ေတြ ႏုိင္ငံေရး မွာ မိေအး ႏွစ္ခါနာ ၿဖစ္ခဲ့ရတဲ့ အၾကီးမားဆုံး ဆုံးရွဳံးမႈၾကီးပါ။
ဒီအေၿခခံ အေၾကာင္းရင္း က စလုိ႔ ကေနဒီ မိသားစု ႏွင့္ ကလင္တန္မိသားစုေတြ အၾကား မုန္းတီးမႈေတြ၊ ပုဂၢဳိလ္ေရး၊ အာဂါတ၊ ေတြ ၿပင္းထန္ လာေတာ့တာပါပဲ။
ေဟလာရီ ႏွင့္ အုိဘားမား ဒီမုိကရစ္တစ္ သမၼတေလာင္းေရြးပြဲ မွာ ကေနဒီ မိသားစု က အုိးဘားမား ကုိ ေထာက္ခံေၾကာင္းၿပသခဲ့လုိ႔ ေဟလာရီဟာ အုိဘားမား ကုိ ရွဳံးနိမ့္ၿပီး၊ သမၼတ အၿဖစ္ကေန လႊဲခဲ့ရတယ္လုိ႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာသုံးသပ္သူေတြ က ေၿပာဆုိခဲ့ၾကတယ္။ ေဟလာရီ -အုိဘားမား ဒီမုိကရစ္တစ္ သမၼတေလာင္းေရြးပြဲ မွာ ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ အတြင္း ႏုိင္ငံေရး ၾသဇာ ၾကီးမားတဲ့ ကေနဒီ မိသားစု ဟာ အုိဘားမား အေပၚ ရပ္တည္ေပးမႈေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ကာ လ မွာ ေဟလာရီ တေယာက္ ေက်ာေကာ့ေအာင္လည္း ခံခဲ့ရတယ္။
Caroline Kennedy တေယာက္ က ေတာ့ အုိဘားမား သမၼတ ၿဖစ္လာၿပီးတဲ့ေနာက္၊ သံအမတ္ အၿဖစ္ ခ်ီးေၿမွာက္ ခံရၿပီး၊ အခုေတာ့ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ၾကီး အၿဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ေနပါတယ္။ ေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရတဲ့ သမၼတ အုိဘားမား က ေတာ့ သူဖြဲ႔စည္းတဲ့ အစုိးရ ကုိ ေခ်ာေမြ႔ အားေကာင္းဖုိ႔ ၊ ယုံၾကည္၊ ေထာက္ခံမႈရဖုိ႔ ၊ သူ႔ရဲ႕ ၾသဇာ ၾကီးမားလာေစဖုိ႔ ၿပိဳင္ဖက္ ေဟလာရီ ကုိ ႏုိင္ငံၿခားေရး ၀န္ၾကီး အၿဖစ္ ကမ္းလွမ္းခဲ့သလုိ၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ကုန္က်စရိတ္ေတြ ၊ အေၾကြးေတြ ကုိလည္း ေပးေခ်ေပးခဲ့တယ္။ ဒါ့အၿပင္ ဒုသမၼတ ဟာ ေနာက္ေရြးေကာက္ပြဲ မွာ ဆက္အေရြးမခံေတာ့ဘူးဆုိတာ သိရလုိ႔ ၊ သမၼတ ၿဖစ္ဖုိ႔ လမ္းေၾကာင္း ၿပန္ပြင့္သြားခဲ့တဲ့ ေဟလာရီဟာ ႏုိင္ငံၿခားေရး ၀န္ၾကီး ရာထူး ကုိ ၄ ႏွစ္ လက္ခံခဲ့ပုံရတယ္လုိ႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာသူေတြ က ခန္႔မွန္းေၿပာဆုိခဲ့ၾကတယ္။
တကယ္လုိ႔ သာ လာမည့္ေရြးေကာက္ပြဲ မွာ ေဟလာရီဟာ သမၼတ ၿဖစ္လာမယ္ဆုိရင္၊ မီရွဲ အုိဘားမား ဟာ လည္း ေဟလာရီရဲ႕ အစုိးရ အဖြဲ႔ မွာ ပါ၀င္လာဖုိ႔ ယူဆထားၾကတယ္။
ဒါေပမဲ့ ကေနဒီ မိသားစု ႏွင့္ ကလင္တန္မိသားစုေတြ အၾကား ပုဂၢိဳလ္ေရး တုိက္ပြဲၾကီး က ေတာ့ မၿပီးဆုံးေသးပါဘူး။ မၾကာခင္ ခ်ယ္ဆီ ႏွင့္ ကာရုိလုိင္း တုိ႔ ရွိသလုိ ကေနဒီ၊ ကလင္တန္ မ်ိဳးဆက္ေတြ ႏုိင္ငံေရး စင္ၿမင့္ ေပၚ ေရာက္လာၾကအုန္းမွာ ပါ။ ခ်ယ္ဆီ ဟာ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ဖုိ႔ စိတ္၀င္စားမႈ ၿပသေနသလုိ၊ ကာရုိလုိင္း က လည္း အခ်ိန္ေကာင္းေစာင့္ေနပုံရေနတယ္။
ႏုိင္ငံေရး မွာ ပုဂၢဳိလ္ေရး ရွဳပ္ေထြးပက္သက္မႈေတြဟာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး မွာ မွမဟုတ္။ ၿမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး မွာ လည္း ၿဖစ္ခဲ့ဘူးတယ္။ ေလာေလာ လတ္လတ္ က်ေနာ္တုိ႔ ေခတ္မွာ ၿဖစ္ခဲ့တာ ကေတာ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ က ပါ။ မ်က္၀ါးထင္ထင္ၿမင္ေတြ႔၊ ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ ဦးႏု၊ ဦးေအာင္ၾကီး၊ ဦးတင္ဦး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၾကီးေလးၾကီး အၾကား ပုဂၢဳိလ္ေရး၊ အာဂါတ၊ မာန ေတြေၾကာင့္ စစ္အာဏာရွင္စနစ ္ေခါင္းၿပန္ေထာင္လာခဲ့ၿပီး၊ ၿပည္သူေတြ ၂၅ ႏွစ္လုံးလုံးေက်ာေကာ့ေအာင္ခံခဲ့ရတယ္။ ၿပည္သူေတြ မိေအး ႏွစ္ခါနာ ၿဖစ္ရတယ္။ တခ်ိဳ႔ ႏုိင္ငံေရး သမားေတြ တုိင္းၿပည္ေပ်ာက္သြားတယ္။ တုိင္းၿပည္ အတြက္ နစ္နာဆုံးရွဳံးမႈေတြ ၿဖစ္ခဲ့တယ္။
ႏုိင္ငံေရးမွာ မုန္းတီးမႈေတြ၊ ပုဂၢဳိလ္ေရး၊ အာဂါတ၊ မာန ရွိေနတဲ့ သူေတြ ႏုိင္ငံေရး ၾသဇာရွိလာမယ္၊ တုိင္းၿပည္ ကုိ ဦးေဆာင္ ေနရင္ေတာ့၊ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ လည္း ေဟလာရီ တေယာက္ လုိ ေက်ာေကာ့ေအာင္ ခံရၿပီသာမွတ္ေပေတာ့။
ကေနဒီမိသားစု အသုိင္းအ၀ုိင္း က အေမရိကန္ သမၼတေဟာင္း (John F. Kennedy ) ဂြ်န္ဖက္ကေနဒီရဲ႕ သား ဂြ်န္ -JFK Jr. ကုိ ေနာင္မွာ သမၼတ ၿဖစ္လာေစဖုိ႔ ပုိးေမြးသလုိေမြးထားခဲ့တယ္။ ဂြ်န္ဟာ ရုပ္ရည္ေခ်ာေမာၿပီး၊ အရည္အခ်င္း လည္းၿပည့္၀တဲ့ သူတေယာက္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ဂြ်န္ က ေလယာဥ္ပ်က္က်ၿပီး ရုတ္တရက္ ေသဆုံးသြားတယ္။ ဂြ်န္ အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကုန္သြားေတာ့ ခ်က္ခ်င္းဆုိသလုိ ကေနဒီမိသားစု ဟာ ႏုိင္ငံေရး အေတြ႔အၾကံဳ ႏုငယ္ေသးတဲ့ Caroline Kennedy- ကာရုိလုိင္း ကုိ ႏုိင္ငံေရး စင္ၿမင့္ေပၚ ကုိ အတင္းတြန္းတင္ေတာ့ပါပဲ။ ကာရုိလုိင္း ကုိ လစ္လပ္လာတဲ့ နယူးေယာက္ ဆီနိတ္တာ အမတ္ ၀င္ေရြးဖုိ႔ စီစဥ္ခဲ့ၾကတယ္။ နယူးေယာက္ ဆီးနိတ္ေရြးပြဲ မွာ သမၼတ ကေတာ္ၿဖစ္ခဲ့တဲ့ ၀ါရင့္ႏုိင္ငံေရးသမား ေဟလာရီ နဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ဖုိ႔ၿဖစ္လာေတာ့ ဆီးနိတ္အမတ္ ၀င္မေရြးေတာ့ပဲ၊ ေနာက္ဆုတ္ သြားခဲ့ရတယ္။ ဒီၿဖစ္စဥ္ ဟာ ကေနဒီ မိသားစု ေတြ ႏုိင္ငံေရး မွာ မိေအး ႏွစ္ခါနာ ၿဖစ္ခဲ့ရတဲ့ အၾကီးမားဆုံး ဆုံးရွဳံးမႈၾကီးပါ။
ဒီအေၿခခံ အေၾကာင္းရင္း က စလုိ႔ ကေနဒီ မိသားစု ႏွင့္ ကလင္တန္မိသားစုေတြ အၾကား မုန္းတီးမႈေတြ၊ ပုဂၢဳိလ္ေရး၊ အာဂါတ၊ ေတြ ၿပင္းထန္ လာေတာ့တာပါပဲ။
ေဟလာရီ ႏွင့္ အုိဘားမား ဒီမုိကရစ္တစ္ သမၼတေလာင္းေရြးပြဲ မွာ ကေနဒီ မိသားစု က အုိးဘားမား ကုိ ေထာက္ခံေၾကာင္းၿပသခဲ့လုိ႔ ေဟလာရီဟာ အုိဘားမား ကုိ ရွဳံးနိမ့္ၿပီး၊ သမၼတ အၿဖစ္ကေန လႊဲခဲ့ရတယ္လုိ႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာသုံးသပ္သူေတြ က ေၿပာဆုိခဲ့ၾကတယ္။ ေဟလာရီ -အုိဘားမား ဒီမုိကရစ္တစ္ သမၼတေလာင္းေရြးပြဲ မွာ ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ အတြင္း ႏုိင္ငံေရး ၾသဇာ ၾကီးမားတဲ့ ကေနဒီ မိသားစု ဟာ အုိဘားမား အေပၚ ရပ္တည္ေပးမႈေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ကာ လ မွာ ေဟလာရီ တေယာက္ ေက်ာေကာ့ေအာင္လည္း ခံခဲ့ရတယ္။
Caroline Kennedy တေယာက္ က ေတာ့ အုိဘားမား သမၼတ ၿဖစ္လာၿပီးတဲ့ေနာက္၊ သံအမတ္ အၿဖစ္ ခ်ီးေၿမွာက္ ခံရၿပီး၊ အခုေတာ့ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ၾကီး အၿဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ေနပါတယ္။ ေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရတဲ့ သမၼတ အုိဘားမား က ေတာ့ သူဖြဲ႔စည္းတဲ့ အစုိးရ ကုိ ေခ်ာေမြ႔ အားေကာင္းဖုိ႔ ၊ ယုံၾကည္၊ ေထာက္ခံမႈရဖုိ႔ ၊ သူ႔ရဲ႕ ၾသဇာ ၾကီးမားလာေစဖုိ႔ ၿပိဳင္ဖက္ ေဟလာရီ ကုိ ႏုိင္ငံၿခားေရး ၀န္ၾကီး အၿဖစ္ ကမ္းလွမ္းခဲ့သလုိ၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ကုန္က်စရိတ္ေတြ ၊ အေၾကြးေတြ ကုိလည္း ေပးေခ်ေပးခဲ့တယ္။ ဒါ့အၿပင္ ဒုသမၼတ ဟာ ေနာက္ေရြးေကာက္ပြဲ မွာ ဆက္အေရြးမခံေတာ့ဘူးဆုိတာ သိရလုိ႔ ၊ သမၼတ ၿဖစ္ဖုိ႔ လမ္းေၾကာင္း ၿပန္ပြင့္သြားခဲ့တဲ့ ေဟလာရီဟာ ႏုိင္ငံၿခားေရး ၀န္ၾကီး ရာထူး ကုိ ၄ ႏွစ္ လက္ခံခဲ့ပုံရတယ္လုိ႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာသူေတြ က ခန္႔မွန္းေၿပာဆုိခဲ့ၾကတယ္။
တကယ္လုိ႔ သာ လာမည့္ေရြးေကာက္ပြဲ မွာ ေဟလာရီဟာ သမၼတ ၿဖစ္လာမယ္ဆုိရင္၊ မီရွဲ အုိဘားမား ဟာ လည္း ေဟလာရီရဲ႕ အစုိးရ အဖြဲ႔ မွာ ပါ၀င္လာဖုိ႔ ယူဆထားၾကတယ္။
ဒါေပမဲ့ ကေနဒီ မိသားစု ႏွင့္ ကလင္တန္မိသားစုေတြ အၾကား ပုဂၢိဳလ္ေရး တုိက္ပြဲၾကီး က ေတာ့ မၿပီးဆုံးေသးပါဘူး။ မၾကာခင္ ခ်ယ္ဆီ ႏွင့္ ကာရုိလုိင္း တုိ႔ ရွိသလုိ ကေနဒီ၊ ကလင္တန္ မ်ိဳးဆက္ေတြ ႏုိင္ငံေရး စင္ၿမင့္ ေပၚ ေရာက္လာၾကအုန္းမွာ ပါ။ ခ်ယ္ဆီ ဟာ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ဖုိ႔ စိတ္၀င္စားမႈ ၿပသေနသလုိ၊ ကာရုိလုိင္း က လည္း အခ်ိန္ေကာင္းေစာင့္ေနပုံရေနတယ္။
ႏုိင္ငံေရး မွာ ပုဂၢဳိလ္ေရး ရွဳပ္ေထြးပက္သက္မႈေတြဟာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး မွာ မွမဟုတ္။ ၿမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး မွာ လည္း ၿဖစ္ခဲ့ဘူးတယ္။ ေလာေလာ လတ္လတ္ က်ေနာ္တုိ႔ ေခတ္မွာ ၿဖစ္ခဲ့တာ ကေတာ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ က ပါ။ မ်က္၀ါးထင္ထင္ၿမင္ေတြ႔၊ ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ ဦးႏု၊ ဦးေအာင္ၾကီး၊ ဦးတင္ဦး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၾကီးေလးၾကီး အၾကား ပုဂၢဳိလ္ေရး၊ အာဂါတ၊ မာန ေတြေၾကာင့္ စစ္အာဏာရွင္စနစ ္ေခါင္းၿပန္ေထာင္လာခဲ့ၿပီး၊ ၿပည္သူေတြ ၂၅ ႏွစ္လုံးလုံးေက်ာေကာ့ေအာင္ခံခဲ့ရတယ္။ ၿပည္သူေတြ မိေအး ႏွစ္ခါနာ ၿဖစ္ရတယ္။ တခ်ိဳ႔ ႏုိင္ငံေရး သမားေတြ တုိင္းၿပည္ေပ်ာက္သြားတယ္။ တုိင္းၿပည္ အတြက္ နစ္နာဆုံးရွဳံးမႈေတြ ၿဖစ္ခဲ့တယ္။
ႏုိင္ငံေရးမွာ မုန္းတီးမႈေတြ၊ ပုဂၢဳိလ္ေရး၊ အာဂါတ၊ မာန ရွိေနတဲ့ သူေတြ ႏုိင္ငံေရး ၾသဇာရွိလာမယ္၊ တုိင္းၿပည္ ကုိ ဦးေဆာင္ ေနရင္ေတာ့၊ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ လည္း ေဟလာရီ တေယာက္ လုိ ေက်ာေကာ့ေအာင္ ခံရၿပီသာမွတ္ေပေတာ့။
No comments:
Post a Comment